CNC Freze Makineleri Üretimi Destekliyor

CNC freze makineleri talaşlı imalatta en yaygın kullanılan işleme tezgahları arasında yer alıyor. Makine takım tezgahlarının gelişmesiyle sanayide yaygın kullanıldığı gibi imal edilen ürün çeşitlerinin sayısının artmasına da yol açmıştır. Sanayi üretiminde gelişim için makine üretimi önemlidir ve bu makinelerin imalatında frezeleme işleminde görev alan CNC tezgahlar da ön plana çıkmıştır. cnc freze tezgahı, cnc makinesi nedir, cnc freze makinesi, cnc freze kodları, CNC Freze Makineleri ve CNC Takımları Hakkında

Talaşlı imalatta tornalama ile en çok kullanılan işlemlerden biridir frezeleme… Tornalamadan en büyük farkı ise kesici takımın hareketli olmasıdır. Tornalamada kesici takım sabit, iş parçası hareketlidir. Fakat frezelemede ise iş parçası sabit, kesici takım hareketlidir Tornalama makineleri iki eksende (X, Y) çalışır. Frezelemede ise kesici takım kendi ekseninde dönerken aynı zamanda X, Y ve Z ekseninde de hareket eder yani üç eksenlidir.

CNC Tezgahlar Bilgisayar Devrimiyle Yaygınlaştı

Diğer yandan 1980’li yıllarda başlayan bilgisayar teknolojisinin hızlı gelişimi CNC freze makineleri ve makine takımlarına da yansıdı. Kişisel bilgisayar devriminin gerçekleşmesi, CNC teknolojisine hızla yansıdı ve modern takım tezgahlarının gelişimine büyük etkisi oldu. Dünyada 1980’li yılların sonlarında makine tezgâhı bulunan küçük atölyelerde dahi bilgisayar ve CNC freze tezgâhları görülmeye başladı. Sonrasında hobileriyle uğraşanlar, sanatçı ve tasarımcılar, küçük işletmeler ve üreticiler dışarıya iş vererek CNC freze tezgahlarından faydalanmaya başladılar.

Makine imalatçıları da zamanla bu ilgiyi değerlendirerek ekonomik CNC makineleri ürettiler. Yeterince küçük olan bu modeller çok sert ve büyük olmayan materyalleri bilgisayar yardımıyla işleyebiliyor. Bu tezgahlarda takıdan baskılı devre kartına, silah parçalarından sanat eserlerine kadar geniş bir yelpazede katkı sunuyor.

Frezeleme CNC İmkanlarıyla Yeni Boyutlar Kazandı

CNC freze de en büyük fabrikalardan küçük işletmelere kadar yaygınlaştı. Şimdi de CNC freze nedir, frezeleme işlemi, freze çeşitleri gibi detaylara göz atalım. Bu noktada kısaca frezeleme işlemine değinmekte fayda var. Takım tezgahında çalışılan iş parçası üzerinden kendi ekseninde dönen kesici takımların geliştirilmiş kesici uçlarla ilerleyerek talaş kaldırması şeklinde gerçekleşen işlemdir. Bu işlem tezgâhta bir veya birden çok eksende, farklı kesici takım türlerinde farklı devir ve ilerlemede gerçekleşebilir.

CNC Karbür Kesici Takımlarımızı görmek için tıklayınız.

Frezeleme farklı operasyonların ve makinelerin geniş çeşitlilikte yararlandığı bir yöntem. Az adetli küçük özel üretilen parçalardan daha yüksek hacimli büyük, ağır hizmet işlerine kadar pek çok çalışmada kullanılır. Diğer yandan frezeleme hassas parçaların hassas toleranslara göre işlenmesi için en yaygın kullanılan işlemlerdendir. Geniş çeşitlilikte takım tezgahında frezeleme yapılabilmektedir. Frezeleme en uygun takım tezgahı freze tezgahıdır. CNC (Computer Numerical Control – Numara Kontrollü Bilgisayar, Numara kontrol olarak bahsedilen Koordinatlardır ve kodlamalardır) teknolojisinin 1960’lı yıllarda ortaya çıkmasından, günümüze kadar freze tezgahları işleme merkezlerine evrildi. Freze makineleri bu gelişimde otomatik takım değiştiriciler (ATM,

Automatic Tool Changer), takım tutucular, CNC kaynaklı imkanlar, soğutma sistemleri ve çevirimi sayesinde üretim kapasitesi genişledi. Freze merkezleri genellikle dikey işleme merkezleri (VMC, Vertical Machining Center) ve yatay işleme merkezleri (HMC, Horizontal Machining Center) olarak sınıflandırılır.

Frezeleme işlemi kesici uçlar ve freze takımları aracılığıyla iş parçası üzerinden talaş kaldırarak gerçekleşir. Freze takımları birden çok kesici uç ve değişik kesim noktaları içerebilir. Freze takımları ile tezgahlarda düz yüzeylerin işlenmesinin yanı sıra şu işlemler de yapılabilir:

• Havuz oluşturma ve havuz boşaltma,
• Kenar oluşturma,
• Kesme, oluk veya kanal açma,
• Kontur çekme,
• Pah kırma,
• Dişli oluşturma ve çok amaçlı işlemeler.

Bütün bu işlemler için değişik freze uçları, freze takımları bulunur.

CNC Freze Nedir?

CNC freze tezgâhı kendisinden önce kullanılan freze tezgahlarının imal etmekte zorlanacağı hatta imal edemeyeceği üretimleri hayata geçirir. Zamandan kazandırdığı gibi yüksek hacimlerde üretime olanak tanıdığı için parça başı maliyeti de düşüktür. Ayrıca malzeme teknolojisinde yaşanan gelişmelerle sertlik derecesi yüksek materyaller de tezgahlarda işlenebilir hale gelmiştir. Malzeme teknolojisi ise karbür freze, HSS (High Speed Steel, Yüksek hız çeliği) ve kaplama yapılmış kesici uçlar gibi frezeleme elemanlarına yansımıştır.

Diğer yandan CNC freze makinelerinde takım tutucu kullanımı ile tezgahlar bir işleme merkezine dönüşmüştür. Takım tutucuların değiştirilmesiyle birçok işlem aynı iş parçasına uygulanarak daha karmaşık ürünler verimli şekilde işlenebilmektedir. Örneğin yüzey frezeleme işlemi tamamlandıktan sonra takım tutucu değişerek makine aynı iş parçasının kenar ve köşeleriyle beraber havuz açma, formlu yüzey işleme gibi kabiliyetlere de sahip olmaktadır. Tezgaha entegre edilmiş bilgisayar ile kesici takım kullanımı planlanarak her farklı üründe aynı işlem uygulanabilmektedir. Bir diğer avantaj da tezgâhın başka bir işleme hazırlanma süresinin kısa olmasıdır.

Takım tutucu modelleri CNC tezgâh marka ve modeline göre değişiklik gösterebilmektedir. Yine de takım tutucular ile değişik freze ucu çeşitleri, farklı  karbür freze modelleri birlikte kullanılabilmektedir. Diğer yandan freze çakısı çeşitleri ve parmak freze gibi kullanışlı aletler de CNC freze işlerinde olumlu sonuçlar verir. Böylece değişik freze çeşitleri CNC freze tezgahlarında kullanılabilir.

Karbür Freze ile Frezeleme işlemleri yazımızı okumak için tıklayınız.

Elmas Uçlarımızı görmek için lütfen tıklayınız.

Takma Uçlu Takım Tutucuları incelemek için lütfen tıklayınız.

CNC Freze Programlama

CNC frezede program yüklemek amacıyla değişik yöntemler mevcuttur. Öncelikle program yazılır. Sonrasında tezgâh bilgisayarına girilir. Bilgisayara programı aktarmakta kontrol paneli üzerindeki tuş takımı aracılık eder. Bazı tezgâh modellerinde disket sürücüsü aracılığıyla program aktarılır. Diğer yandan kablo bağlantısıyla program aktarmak da bazı modellerde mümkündür.

CNC Freze Kodları

Tezgâhın programlanmasını sağlayan kodlardır. FANUC ve Siemens kodları yaygın olarak kullanılmaktadır.

CNC Tezgahları için M Kodları

Yardımcı fonksiyon kodlarını ifade eder.

M00 Programı mutlak durdurma (Tezgah tam otomatik olsa dahi programın yazılan yerinde çalışmayı durdurur ve “Cycle Start” ile tekrar çalıştırır)

M01 İsteğe bağlı durdurma (“Options Stop” düğmesi aktif ise programı durdurur ve “Cycle Start” ile tekrar çalıştırır)

M02 Program sonu komutu, programın başına dönmek için RESET tuşuna basılır

M03 Fener (iş) milini saat ibresi (CW) yönünde döndürme

M04 Fener (iş) milini saat ibresine ters (CCW) yönde döndürme

M05 Fener (iş) milini durdurma

M06 Takım değiştirme komutu

M08 Soğutma sıvısını açma

M09 Soğutma sıvısını ve hava üflemeyi kapatma

M13 İş milini saat ibresi yönünde döndürme ve soğutma sıvısını açma

M14 İş milini saat ibresi tersi yönde döndürme ve soğutma sıvısını kapatma

M15 İş milini durdurur ve soğutma sıvısını kapatır.

M19 Fener milini takım değiştirme konumuna ayarlama (Fener milini açısal konumlandırma)

M23 Magazini (ATC) yukarı çıkarma (bakım-onarım amaçlı)

M24 Magazini aşağı indirme (bakım-onarım amaçlı)

M26 İş mili içinde hava üflemeyi açma (bakım-onarım amaçlı)

M29 Kılavuz çekme (rigit tapping) Kılavuz tutucusuz

M30-M99 Arası CNC Freze Kodları

M30 Program sonu ve program başlangıcına dönüş

M50 Talaş konveyörünü durdurma

M51 Talaş konveyörünü çalıştırma

M52 Talaş temizleyicileri açık

M72 Satır atlama

M73, M74, M73 ve M74 arası Kalan satırlar istenen sayı kadar tekrarlanır

M98 Alt programı çağırma

M99 Alt program sonu, ana programa geri dönme

CNC Tezgahları için G Kodları

CNC tezgahlarının programlanmasında yararlanılan ve talaş kaldırma işlemlerini doğrudan ilgilendiren G kodları 0 ve 100 arasındadır. Fonksiyon kodları olarak da tanımlanan G kodlarının bazıları ise şöyle sıralanır:

G00 Pozisyona hızlı ilerleme (kesme yapmadan kesicinin boşta hızlı hareketi)

G01 F kesme hızı ile doğrusal interpolasyon (talaş alma ilerlemesi ile doğrusal hareket)

G02 Saat ibresi yönünde (CW) F kesme hızıyla dairesel işleme

G02.1 Saat ibresi yönünde spiral interpolasyon

G03 Saat ibresine ters yönde (CCW) F kesme hızıyla dairesel işleme

G03.1 Saat ibresine ters yönde spiral interpolasyon

G04 Geçici bekleme

G08 Üç nokta ile tanımlanan yay boyunca hareket etme

G15 Polar (açısal) koordinat iptali

G16 Polar (açısal) koordinata geçiş

G17 X-Y çalışma düzlemi

G18 Z-X çalışma düzlemi

G19 Y-Z çalışma düzlemi

G20 İnç ölçü sistemi

G21 Metrik ölçü sistemi

G22 Serbest profilli cebin yan yüzeylerinin işlenmesi

G23 Serbest profilli cep boşaltma çevrimi

G24 Dikdörtgen cep boşaltma çevrimi

G25 Dairesel cep boşaltma çevrimi

G26 Dişi kalıp işleme çevrimi

G27 Erkek kalıp işleme çevrimi

G28 Tezgah referans noktasına gönderme

G34 Çember etrafında çevrim tekrarlama (eşit aralıkla delik delme)

G35 Doğru boyunca çevrim tekrarlama (delik delme)

G36 Çember üzerinde belli açıda delik delme

G37 Matris formatta çevrim tekrarlama (delik delme)

G40 Takım ucu yarıçap telafisi iptali

G41 Takım ucu yarıçap telafisi (-) soldan

G42 Takım ucu yarıçap telafisi (-) sağdan

G43 Takım boyu telafisi artı (+) yönde

G44 Takım boyu telafisi, eksi (-) yönde

G49 Takım boy telafisi iptali

G50 – G99 Arası CNC Freze Kodları

G50 Ölçek, döndürme ve aynalama çevrimi iptali

G51 Ölçeklendirme (scale)

G51 Aynalama (mirror – simetrik kopyalama)

G52 Referans kaydırma ve iptali

G53 Tezgah koordinat sistemi seçimi

G54 İş koordinasyon sistemi seçimi

G59 İş parçası sıfır noktası

G68 Döndürme (rotate)

G73 Kademeli delik delme çevrimi (gagalama)

G74 Sol kılavuz (ters diş) çekme çevrimi

G76 İnce delik büyütme çevrimi

G80 Delik delme çevrimlerinin iptali

G81 Düz delik delme çevrimi

G82 Delik sonunda beklemeli delik delme çevrimi

G83 Derin kademeli delik delme çevrimi (gagalama)

G84 Sağ kılavuz çekme çevrimi

G85 Delik büyütme (raybalama) çevrimi

G86 Delik büyütme çevrimi (hızlı ilerleme ile uzaklaşma) deliğin sonunda durur.

G87 Alttan delik büyütme çevrimi (Delik dibi genişletme, yavaş girip delik dibinde çalışmaya başlar.)

G88 Delik büyütme çevrimi (el tamburu ile uzaklaşma) Deliğe yavaş girip delik sonunda bekler. İş mili durur. Takım elle çıkarılır.

G89 Çevreden delik sonunda beklemeli delik büyütme çevrimi (Deliğe yavaş girip delik sonunda bekler. Geriye yavaş çıkar.)

G90 Mutlak koordinat sistemine göre programlama

G91 Artımsal (eklemeli) koordinat sistemine göre programlama

G92 İş parçası koordinat (offset) kaydırma

G94 İlerleme mm/dakika

G95 İlerleme mm/devir

G98 Delik çevrimlerinde bir önceki “Z” noktasına gönderme (Delme çevrimi başlangıcı, delme öncesi ve sonrası emniyet mesafesi)

G99 Delik çevrimlerinde “R” emniyet noktasına dönüş