Bu Yazıyı Dinleyebilirsiniz.

CNC işlemede kullanılan üç tür telafi uygulaması, işleme sürecinde takımın şeklinin sebep olduğu yörünge sorunlarını temel olarak çözebilirler. Aşağıda, genel işleme programlamasında kullanılan üç tür telafi uygulaması yer almaktadır.

1. Takım uzunluğu kavramı

Takım uzunluğu bir parçanın programlanması esnasında önemli bir kavramdır. Bir parçanın programlanması esnasında, öncelikle parçanın programlama merkezi belirtilir ve akabinde parça programlama koordinat sistemi bu merkeze göre kurulur. Bu koordinat sistemi yalnızca bir iş parçası koordinat sistemi olmakla beraber sıfır noktası genellikle parça yüzeyinde bir noktadır.

X ve Y eksenlerinde programlanmış sıfır noktasının aksine, uzunluk telafisi yalnızca Z koordinatı ile alakalıdır. Kullanılan takım, mil konik deliği aracılığı ile konumlandırılır ve değişmez. Bu nedenle Z koordinatı için sıfır noktası farklıdır.

Her kesici farklı uzunluğa sahiptir. Örneğin, 250mm uzunluğunda bir matkap kullanarak 50 mm derinliğinde bir delik açmak, ardından 350mm uzunluğunda bir kılavuz kullanarak 45mm derinliğe kadar kılavuz çekmek istiyoruz. Öncelikle, matkap kullanarak 50mm derinliğinde bir delik açılır. Bu esnada, iş parçasının sıfır noktası takım tezgahı tarafından belirlenmiştir. Kılavuz değiştirildiğinde ise, her iki bıçağın ayarlanan sıfır noktasından işleme başladığı durumda kılavuz, matkaptan daha uzundur ve kılavuz çekme için fazla uzun olacağından takıma ya da parçaya zarar verebilir.

Takım telafisi bu noktada devreye girer ve doğru şekilde ayarlanmışsa kılavuz ve matkap uzunlukları telafi edilir. Takım tezgâhı için sıfır noktası ayarlandığında, kılavuz ve matkap uzunlukları eşit olmasa bile, takım telafisi ayarı nedeniyle kılavuz çalıştığında Z koordinatı otomatik olarak Z+ bir noktaya taşınır. Bu şekilde kılavuz uzunluğu telafi edilmiş ve doğru işleme için sıfır noktası sağlanmış olur.

Takım Uzunluğu Telafisi Nedir ?

2. Takım boyu telafisinin kullanımı

Takım uzunluğu telafisi için G43 (G44) ve H dâhil olmak üzere çeşitli komutlar yürütülür. Aynı zamanda Z koordinat değeri verilerek telafiden sonra takımın parça yüzeyinden Z mesafesine hareket etmesi sağlanır. G49 komutu, G43 (G44) komutunu iptal etmek için kullanılır. Aslında bu komuta başvurulmasına gerek yoktur. Çünkü her takımın kendi uzunluk telafisi bulunur. Takım değişiminde ayrıca uzunluk telafisi uygulamak için G43 (G44) ve H komutu kullanılabilir. Bu durumda önceki uzunluk telafisi ayarları otomatik olarak iptal edilmiş olur.

3. Takım uzunluğu telafisi G43, G44, G49

Sistem, Z ekseninin yanı sıra diğer eksenlerin de takım telafisini kullanabilmesini sağlar, ancak özelliğin kullanımını tek eksenle sınırlandırır. Herhangi bir telafi ekseni değiştirilirken öncelikle daha önceki eksenin telafisini iptal etmek gerekir.

(1) Talimat formatı:
G43α___H___; (α, X, Y, Z’nin herhangi bir eksenini ifade eder), takım uzunluğu telafisi “+”.
G44α___H___; Takım uzunluğu telafisi.
G49 veya H00: Takım boyu telafisini iptal eder.

Komutta, ofset yönüne komut vermek için G43 ve G44 kullanılırken ofset belleğinin ofset numarasına komut vermek için H kullanılır. G43 komutu ileri kompanzasyon anlamına gelir, yani takım uzunluğu kompanzasyonu için pozitif bir değer belirtmek adına G44 kullanılırsa, takım ileri yönlü hareket edecektir. Aksine G44 komutu negatif kompanzasyon anlamına gelir, yani takım uzunluğu kompanzasyonu için pozitif değer belirtmek adına G44 kullanılırsa, takım negatif yönde hareket edecektir. G43 ve G44 kalıcı G kodlarıdır ve aynı grubun G kodu belirtilene dek geçerliliklerini sürdürürler. Program çalıştırılmadan önce, ilgili ofset değerinin H adresine karşılık gelen ofset belleğinde tutulması gerekir.

Örneğin, z ekseni kompanzasyon kabul edilirse, G00 G43 Z100.0 H01 ve “-200” H01’de, Z koordinat değeri 100’de ve -200’de saklanmalıdır. H01’de saklanan bu komut yürütüldüğünde kullanılır. “+” işlemi yani 100.0+(-200.0)=-100 ve sonucu Z ekseni hareket değeri olarak alınmalıdır. Farklı bir takım çağrıldığında, öncelikle orijinal takım kompanzasyon iptal edilerek yeni çağrılan takım uzunluğu telafi edilmelidir. Programın bitiminde ise öncelikle G49 ya da H0 iptal komutunun girilmesi önemlidir.