Ölçü Aleti Nedir?

Herhangi bir nesnenin, en, boy ve yükseklik (x,y,z) olarak eksenlerini, delik ve dış çaplarını, iç derinliklerini, kısacası tüm eksen, çap, girinti ve çıkıntılarını ölçmeye yarayan takımlara ölçü aleti denir. Kumpas, Mikrometre, Komparatör Saati, Salgı Komparatörü, Delik Mikrometresi gibi endüstriyel üretimde kullanılan Ölçü Aletleri Çeşitleri

Ölçü Aleti Çeşitleri Nelerdir?

Ölçü aletleri kullanım alanı açısından çok büyük bir çeşitliliğe sahiptir. Metre ve cetvel gibi basit ürünler de bu kategoriye girmek ile beraber, sanayide talepleri artmasını takiben, bu talepleri karşılamak için ürün grubuna yeni ürünler eklenmiştir. Sanayide kullanılmak üzere tasarlanmış bu ürünler, özellikle imalat sürecinde, üretilen ürünlerin ve bu ürünlerin üretiminde kullanılacak parça ve makinaların hassas ölçümlenmelerinde kullanılmak amacı ile tasarlanmış ve zamanla geliştirilmiştir.

Bu ürünlere ana kategoriler olarak örneklemeler yapacak olursak, özellikle endüstriyel alanda kullanılmak üzere tasarlanmış olan; kumpaslar, mikrometreler, komparatörler, mihengirler, gönyeler ve mastarlar olarak ana kategorilerinde sıralayabiliriz.

Ölçü aleti kullanım alanları

Bu ürünler, her türlü ölçüm faaliyetinde kullanılabildiği gibi, aslen kullanım alanları endüstriyel amaçlıdır. İmalat işlerinde, her türlü aşamada önem arz eden bu ürünler, kusursuz ve hassas bir üretim için her zaman vazgeçilmez önem arz etmektedir. Bu ürünlerin kullanım alanlarını ana kategorilerde özetlemek gerekir ise, şu şekilde belirtebiliriz.

Kumpaslar

Herhangi bir nesnenin farklı yüzeylerinin genişlik, yükselik veya derinliklerini ölçmeye yarayan ekipmanlardır. Ölçü aletlerinin en işlevsel ve en çok kullanılan grubu olan kumpaslar, halihazırda atölye, fabrika ve imalathanelerde vazgeçilmez denecek kadar zaruri ürünlerdir. Kumpaslar, ürün ve nesnelerin standart tüm eksen boylarını ölçebildiğinden bu tip ürünlerin temel ihtiyacı olarak da gösterilebilirler. Kullanım açısından da diğer ürün gruplarına göre en basit ölçü aletleridir.

Mikrometreler

Kullanım alanları ve kullanım amacı kumpaslara çok benzemek ile beraber, yapısal ve ölçüm hassasiyeti nedeni ile birçok farklılık göstermektedir. Aynı kumpaslarda olduğu gibi eksen ve çap ölçümlemeleri yapması ile beraber, hassasiyeti kumpaslara göre çok daha fazladır. Kumpaslar da mm ve inç cinsinden sonuçlar alabilirken, mikrometrelerde ise bu durum mikron düzeyindedir. Bu ürünlerde de iç çap mikrometresi (delik mikrometresi), dış çap mikrometresi ve merkezleme çeşitleri bulunmaktadır.

Komparatörler, Komparatör ve Salgı Saatleri

Diğer ürünlere göre kullanım alanları ve yapıları çok farklıdır. Komparatörler daha çok üretim/işleme öncesi veya esnasında ürün ve doğru merkezde ve ölçüde bağlandığını netleştirmek için kullanılır. Ayrıca üretim sonrası ürünlerin salgı ve eşmerkezliliğini ölçme amaçlı da kullanılır. Bazı modelleri imalat sürecindeki makine ve cihazlara bağlı ve senkronize olarak çalışmaktadırlar. Birçok çeşit olarak üretilen bu aletler, çeşitlerine göre üretilen bu ölçü aletlerinin en hassas salgı durumlarının bile ölçülmesine, delik içlerindeki hassas ölçülerin belirlenmesine yaramaktadırlar.

Mihengirler

İmal edilecek ürünlerin çeşitli eksenlerde, ölçüm ve işaretleme yapılabilmesine yarayan ölçü aletleridir. Üzerlerinde sabit tasarım kumpaslarda bulunan bu ürünlere, özel durumlarda çeşitli komparatörler de bağlanabilmektedir. Üretim esnasında yaşanabilecek aksaklık ve yanlış ölçümleri engellemek adına ve parça işleme aşamasında, rahatlıkla ölçü üzerinden çalışılabilmeye olanak tanıyan bu ürün, diğer ürünler gibi bir çok çeşit ve teknolojik yapıya sahip modelleri de grubunda barınmaktadır.

Gönyeler

Üretilecek ürün veya sabit nesnenin açısal olarak hassasiyetini belirleme ve kontrolünü sağlayan ölçü aletleridir. Bu aletler de birçok model ve çeşide ayrılmakta olup işlevsellik çeşitlerine göre değişmektedir. Bazı ürünlerin belirli açılarda üretilmesinde işlevsel olarak çok büyük rol sahibi olan bu ürünler, aynı zamanda buna paralel olarak ürünlerin genel doğrusallıklarını da sağlamaya yaramaktadır. Hatta bu durumlarda bu ürünler ile koordineli olarak gönye pleytleri de kullanılmakta olup, ürünlerin doğrusallık hassasiyetleri sağlamada yardımcı olmaktadırlar. Bu ürünler sayesinde hem yapım aşamasında doğrusallık ve açıları belirlememize, hem de bunların kontrolünü sağlamamızda büyük rol oynamaktadırlar.

Mastarlar

Ürünlerin düzlük, diş hatveleri ve çeşitli eksenleri gibi birçok durumunun kontrollerini sağlamaya yarayan ürünlerdir. Bu ürünler ölçtükleri yüzey tipleri, eksenleri ve hassasiyet toleransları açısından çok büyük bir çeşitliliğe sahiptir. Tiplerinin genel ismi ne kadar mastar olsa bile, birçoğu birbiri ile hem görsel hem yapısal olarak benzerlik göstermezler. Mesela mastar deyince akla ilk gelen diş mastarları diş hatvelerinin doğru açılıp açılmadığını kontrol ederken, diğer bir mastar tipi olan paralel setler yüzey ölçümleme de kullanılmaktadır. Diş mastarları hem diş ölçüleri hem iç ve dış diş (erkek-dişi/tampon-vida), hem de tolerans ölçüleri olarak bu ürün grubunun en çok ölçü ve cinsine sahip ürün grubudur. Diğer yüzeysel ölçümleme yapan mastar tiplerinde ise paralel setlerin yanı sıra bu grupta yer alan johnson mastarı gibi daha hassas ve işlevsel ürünleri ve özel istek ve ihtiyaçlara göre özel üretimleri de içlerinde barındırmaktadırlar. Ayrıca standart olarak üretilen diş mastarları, radüs mastarları, filler (sentil) mastarları da bu gruba dahil olan diğer ölçü aletleridir.

Ölçü aleti nasıl kullanılır?

Her ölçü aletinin kendi ölçüm durumuna göre kullanım şekli bulunmakla beraber;

Kumpas ile ölçme nasıl yapılır?

Genelde tek elle kullanılabilen ölçü aletleri olarak, daha büyük ölçümlü tiplerinde bu duruma izin vermemektedir. Bu ürünlerde eğer nesnenin dış ölçümlemesini gerçekleştirecekse, nesneyi iki çene arasına sıkıştırarak, iç ölçümleme gerçekleştirecekse arka iki çeneyi nesnenin içine sıkıştırarak, derinlik ölçecek isek gövde içerisindeki çubuğu derinliğin sonuna kadar iterek, gereken ölçüyü alırız.

Mikrometre ile ölçme nasıl yapılır?

Genelde iki elimizi birden kullanmamızı gerektirmekte olup, yeni teknoloji ürünlerde ise, tek elle ölçüm yapmayı sağlayan sistemler geliştirilmiştir. İç çap mikrometrelerinin kullanımında, çeneleri nesnenin iç çapındaki iki uç noktaya yerleştirip, mikrometre üzerinde bulunan ilk ölçü kolunu çok zorlamadan ve sonra 2. Ölçü kolunu ise mm’nin %1’i (0,01) ve hatta 0,001 hassas ayarı için çevirerek istenilen ölçüye ulaşılır. Dış çap mikrometresinde ise nesne çeneler arasına sıkıştırılarak ölçü kolu ile ayarı gerçekleştirilip, ölçü alınır. Merkezleme mikrometrelerinde ise dış bölgeye bakan çubukları merkezleme ölçülecek noktalara yerleştirerek, diğer ürünlerdeki işlemlerdeki gibi ölçü kolu ile gereken ayar yapılarak sonuca ulaşılır.

Komparatör ile nasıl ölçü alınır?

Genelde yardımcı ekipmanlara bağlanılarak sabitlenen bu ölçü aletleri, ölçüm yapacağı yüzeye, ölçüm çubuğu gelecek şekilde konumlandırılır. Gerekli olan baskı ölçüm yapılacak aralığa göre hesaplanarak oluşturulur. Daha sonra eğer işlenecek malzeme silindirik ise komparatör bir manyetik ayağa veya tutucuya sabitlenerek malzemeye devir verilir ve komparatör üzerindeki saat gözlenir ve sapmalara bakılarak salgı oranı görülebilir. Eğer malzeme silindirik değil ve düz yüzey hassasiyeti ve ölçüsü kontrol edilecek ise salgı komparatörü bir tutucuya bağlanarak (dik ve yataş işleme tezgahları veya manuel, konvansiyonel tezgahlarda) X ve Y yani yatay eksenlerde gezdirilerek yüzeydeki pürüz veya ölçü yanlışlığı gözlenebilir.

Mihengir ile nasıl ölçü alınır?

Tekli veya çiftli sütunlar üzerinde ilerleme yapılarak ölçüm alınabilen bu ürünler sabit bir materyal üzerinde hareket etmektedir. Üzerlerine, isteğe göre salgı alımında kullanılan çeşitli komparatörler takılarak da kullanılabilen bu ürünler, üzerinde bulunan kumpas yardımı ile ölçü alabilmekte ve isteğe göre çizecek ile beraber kullanılarak, ölçü işaretlemesi yapımında da kullanılırlar. Mihengirler özellikle işlenecek parça boyu çok önemli olduğu durumlarda ölçüyü doğru almak ve işlenecek malzemenin boyutlarında geri dönülmez hatalar yapılmasına engel olmak amacı ile kullanılmaktadır.

Gönye ile ölçü nasıl alınır

Çeşitli açıları belirlemek üzere üretilmiş bu ürünler, açısı belirlenecek ürünler üzerine tutularak, üzerinde bulunan ölçüm çizgileri vasıtası ile açı ölçümleri yapmaktadır.

Mastarlar

Çeşidine göre kullanım şekilleri değişmektedir. Örneğin bir diş mastarı eğer erkek ise iç dişin üzerine getirilerek, dişlere geçirilir ve dişlerin doğruluğu test edilir. Dişi diş mastarı ise dış diş üzerinde durumun tam tersi uygulanır. Yüzeysel diğer mastarlar ise, ürün konum ve düzlüklerinin doğrusallığı, mastarların dış yüzey doğrusallığı üzerinden kontrol edilerek ölçülmektedir. Radüs mastarları, diş (hatve) mastarları, kalınlık (sentil) mastarları gibi mastarlar ise aynı diğer mastarlar gibi yüzeysel olarak, gereken bölgelere getirilerek ölçümleri sağlanır.

Diş mastarlarında genelde iki ürün bulunmaktadır. Bunlardan biri geçer (Go) diğeri geçmez (No Go) olarak adlandırılır. Geçer ve geçmez mastarların kullanım amacını ise şöyle tanımlayabiliriz; Örnek olarak elinizde dış çapına M6 diş çektiğiniz silindirik bir parça var. Bu parçayı dişi mastara takıp içerisinde dişlerin ilerlediğini rahatlıkla görebiliyorsanız mastarda geçeri sağladığınız anlamına gelir. Diğer geçmez olarak adlandırılan mastara ürünün dişlerine oturttuğunuzda mastarın dişlerinde ilerlemiyor olması gerekir. Eğer ilerliyorsa diş çektiğiniz ürün hatalıdır. Buradan şu sonucu çıkarıyoruz, Elinizde diş çektiğiniz ürünün diş hatve ve dış çapının bir aralık içerisinde olması gerekiyor. Eğer bu aralık içerisindeyse diş çekilen malzeme, mastarların ikisi de görevini yapmalı yani geçer mastar geçmeli, geçmez mastar ise geçmemeli. Ancak her ikisi de geçiyor veya geçmiyor ise o durumda işlediğiniz parçada sorun olduğu anlamını taşır.

Tüm bu ürünlerin birçok teknolojik değişiklik gösteren tipleri bulunmaktadır. Ürünlerde ölçü okuma sistemleri değişiklik göstermektedir. Örneğin kumpaslarda, mikrometrelerde ve mihengirlerde mekanik, saatli ve dijital modeller, komparatörlerde saatli ve dijital modeller bulunmaktadır.

Ölçü Aleti fiyatları

Tüm bu ürünler kategorisi, ölçüm aralıkları ve teknolojilerine göre çeşitli fiyat aralıklarına sahiptirler. Ata Teknik Hırdavat ‘ta kumpaslar, mikrometreler, komparatörler, mihengirler, gönyeler ve mastarlar için en iyi fiyatları bulabilirsiniz. Ürünler için en güncel ve ekonomik fiyatları alabilmeniz için, iletişim kategorinde bulunan, telefon, whatsapp ve mail hatlarından, ayrıca iletişim sekmesinde bulunan ürün iletişim formu üzerinden daima hizmetinizdeyiz.

GÖNYELER HAKKINDA DETAYLI İNCELEME

Gönye nedir ?

Bir nesnenin veya birbirine dik açılı birden fazla nesnenin, düzlemsel bölgelerinden birbirlerine açısal ölçümlerini yapan ölçü aletine gönye denir. Bu ürünlerin, kullanım alanları, üretim materyalleri ve fiziksel şekillerine göre bir çok çeşidi bulunmaktadır. Genel olarak hassas taşlanmış sert çelikten üretilen bu ürünler, özel üretimde ve bazı standart modellerinde gövde ve skala olmak üzere paslanmaz çelikten üretilirler. Ayrıca granit olan tipler ise aşınmaya karşı dayanaklı özel siyah granitten üretilmektedirler.

Gönye nasıl okunur ?

Genel kapsamdaki gönyelerin okuma sistemi, gönyenin sabit kısım da dediğimiz genelde ölçüsüz olan bölgesi, ölçüm yapılacak nesnenin sabit bölümüne yerleştirilir. Diğer bölüm ise açının ölçüleceği bölüme yerleştirerek açı sonucu tespit edilir. Gönyeler üzerinde her açı derecesi, aynı diğer ölçü aletleri gibi çizgisel olarak yer almaktadırlar.

Gönye neyi ölçer ?

Bu ürünler bir ya da birden çok ürünün birbirine olan açı değerini ölçerler. Ayrıca mastar görevi de yapabilen bu ürünler, bazı alan ve nesnelerin düzlük oranlarını da ölçer, test ederler. Özellikle Kıl tip ve şapkalı tiplerde, baz alınan eksen üzerinden sabitlenerek, diğer eksenin düzlüğü sabit olana göre ölçülebilir.

GÖNYE ÇEŞİTLERİ

Tüm bu ürünler, ana çalışma prensibinde aynı işlemi, yani açı ölçme işlemini gerçekleştirmek için kullanılsalar da, bunları birbirinden ayıran en temel özellikleri, kullanım alanlarıdır. Bunun yanı sıra üretimlerinde işlevsellikleri için kullanılan materyaller de bu ürünleri çeşitlere bölerler. Ayrıca tüm bu ürünlerde ölçüm aralıkları farklı olmak üzere de çeşitlere ayrılırlar.

Kıl Gönye

Bu ürün fiziksel yapısı itibari ile, daha ince bölgelere girerek açısal ölçümleme yapabilen tiptedir. Adını da bu inceliğinden almış bu ürün diğer ürünlerin giremediği dar bölgelerde çalışma prensibine göre üretilmişlerdir. Bu ürün benzerlerinden farklı olarak sivri tip tabana sahip olduklarından dolayı, dik durumda sabit olarak bırakılamadığından, ölçümü yaparken sürekli el ile tutulmuş vaziyette olması gerekmektedir. Örneğin bir makinanın veya bir alanın, çalışma alanı gereğinden dar olan bir bölümünde çalışmaktayız, alanda açı veya düzlük ölçme işlemi yapacağız. Kıl gönye ile bu en dar bölge de bu ölçümleri rahatlıkla yapabiliriz. Ayrıca kıl gönyelerin bir diğer önemli özelliği ise, kanallarda çalışabilme yeteneğidir. İnce kanalların içerisinde de çalışan bu ürün, sivri taban yapısı sayesinde işaretleme yapma olasılığı da sunmaktadır.

Şapkalı Gönye

Şapkalı ürünler de çalışma prensibi olarak, neredeyse kıl tip ile aynı özelliklere sahiptirler, bu ürünler de ölçümlerini aynı şekilde ve pozisyonda yaparlar. Ancak bu ürünler kıl tipler gibi, ince tabana sahip değillerdir. Ve bu ürünler, dar bölgelerde işlem yapamazlar. Geniş bir tabana sahip olan bu ürünler isimlerini bu geniş tabanlarından alırlar. Diğer ürünlere karşın bu ürünlerin avantajı ise geniş tabanları sayesinde, ölçüm yaparken sabit ir yerde bırakılabilir. Elimizde tutmaya gerek kalmadan, açı ölçümünü yapabiliriz. Bu sayede açı ölçümünün üzerinden başka işlemleri de aynı anda yapabilmemizi sağlarlar. Bu tip ürünlerler standart olarak dın 875 formunda üretilmektedirler.

Açılı Gönye

Bu ürünü diğer ürünlerden ayıran en büyük özellik aynı anda birden fazla görev yerine getirmesidir. Bir cetvel üzerinde bulunan açıölçeri sayesinde, istediğimiz bir ölçü noktasından itibaren açı ölçmemizi sağlayan bu ürün sayesinde, aynı anda hem de cetvel kullanmaya gerek duymayız. Ayrıca diğer ürünler gibi 90 derece açıya değil 180 derece açıya sahip bir gönyeye sahiptirler. Çift elle kullanmaya uygundur.

Merkezleme Gönyesi

Fiziksel yapısı itibarı ile açılı gönyelere benzeyen bu ürün de diğer ürünler gibi açı ölçümünde kullanılmaktadır. Ancak bu ürün merkezleme işlemi yaparak yani, bir merkeze sabitlenerek açısal ölçüm yaparlar. Ürün ismini de bu diğer ürünlerden olan farklı özelliğinden almaktadırlar.

Dereceli Mercekli Gönye

Üzerinde kolaylaştırıcı özellikli mercek de bulunan bu ürünler görsel olarak açılı ve merkezleme gönyelerine benzeseler de, hem ölçtükleri açı kapasitesi, hem de kullanım şekli itibari ile belki de bu ürünler arasında en işlevsel olanıdır. Çeşitli aparatlarla işlevsellikleri de artırılan bu ürünler, sanayide en çok tercih edilen çeşitlerdendir. Ayrıca bu ürün 360 derece prensibi üzerinden çalışarak, tüm açıları ölçebilme yeteneğine sahiptirler. Üzerinde bulunan büyüteçli merceği kolay okuma yapabilmek için özel olarak üretilir. Açısal ölçümlerin  kati bir şekilde sonuçlandırılması için yapılan bu ürün ayrıca mihengirler ile birlikte entegre halde kullanılabilir. Bu tiplerde bulunan opsiyonel bıçaklar ise hem manuel hem mihengir üzerinde işaretleme aparatı olarak kullanılabilirler. Bir nevi çizecek işlemi de görürler. Saat ölçeği 1 derece ve cetvel ölçeği 5 derece olarak belirlenir.

Dijital Gönye

Bu ürünler de dereceli mercekli ürünler ile aynı çalışma prensibine sahip olması ile birlikte, onu bu ürünlerden ayıran ana farkı üzerinde dijital bir paneli olması ve tüm ölçümlemelerin bu panel üzerinde bulunan led ekrandan okunabilmesidir. Bu durum diğer ürünlere göre, hem rahatlık hem de zamandan tasarruf adına çok büyük bir avantaj sağlarlar. Bu gönyeler 1×360,2×180 ve 4×90 aralık seçimlerinde çalışabilirler. Lion piller ile çalıştırılan bu ürünlerin bazıları solar enerji ile de desteklenmişlerdir. Bazı modellerinde USB ile bilgi çıkışları da bulunmaktadırlar. Bu ürünlerin pil değişimleri ve bakımlarının belirli periyodlarda yapılması gerekmekte olup, daima temiz tutulmaları gerekmektedir. Özellikle dijital panelinin su ve tozlardan uzak tutulması gerekmektedir. Diğer ölçü aletleri gibi bu ürünlere de belirli periyotlarda gerekli kalibrasyonlar yapılmalıdır.

Saatli Gönye

Saatli tip ürünler de de çalışma prensibi aynı olmasına rağmen, üzerine entegre olan saati sayesinde ölçüm alınırken rahatlık ve zaman tasarrufu sağlamaktadırlar. Saatli ürünler hem kullanım rahatlığı bakımından hem de herhangi olası atlama yapma problemi durumunda (dijital tiplere göre) ayrı avantajlar sağlamaktadırlar. Çünkü dijital tiplerde, ölçüm yaparken panel üzerinde zaten atlamalı bir şekilde ölçü gösterildiğinden, atlama varsa dahi tespit edilmesi çok zordur. Saatli modelde, takip sırasında atlama çok rahat bir şekilde tespit edilebilmektedir. 0-360 derece ölçüm aralığına sahip bu ürünlerde ölçek 5 derece olarak belirlenir. Analog saate sahip olan bu ürün, hassas ayarlanabilme özelliğine de sahiptir.

Granit Gönye

Materyal bakımdan farklı olan bu ürün, diğer tip ürünlere göre fiziksel açıdan da farklılık göstermektedirler. Aşınmalara karşı, hassasiyet bozulmalarını önlemek adına granit materyalden üretilen bu ürün genelde, özel işler için kullanılmaktadırlar. Bu ürünlerin standart olanlarında, referans yüzey eğikliği dın876/00 ve kareselliği ise dın875 standartlarına göre üretilmekte olup, özel üretim olan tiplerinde ise, bu durum değişiklik gösterebilmektedirler. Diğer ürünlere göre biraz daha yüksek maliyetlere sahiptirler.

Gönye Fiyatları

Tüm gönye tipleri, ölçüm aralıkları, ebatları, ve teknolojilerine göre çok büyük bir marka yelpazesi ile Ata teknik Hırdavat stoklarında daima bulunmakta ve size, en ekonomik ve en iyi fiyat garantisini sunmaktadır. Ürünler de en güncel ve ekonomik fiyatları alabilmeniz için, iletişim kategorinde bulunan, telefon, whatsapp ve mail hatlarından, ayrıca iletişim sekmesinde bulunan ürün iletişim formu üzerinden daima hizmetinizdeyiz.