Alüminyum parçalar yapıları gereği kolay deforme olabilen malzemelerdir. Ayrıca malzeme kalitesi, parça şekli ve üretim koşulları da deformasyon nedeni haline gelebilir. Genel olarak deformasyon türleri ise şunlardır:

İşlem görmemiş parçanın iç geriliminden kaynaklı deformasyon, yanlış kesme kuvveti uygulanması ve kesme ısısından kaynaklanan deformasyon ve kenetleme kuvvetinden kaynaklanan deformasyon.

İşleme deformasyonunu azaltmak için işlem önlemleri nelerdir?

Boşluğun iç stresini azaltın

Doğal ya da yapay eskitme ve titreşim uygulanması, boşlukta oluşan iç stresi kısmen rahatlatabilir. Ön işleme de deformasyonu önlemede etkin bir yöntemdir. Büyük boşluklar oluştururken ortaya çıkan geniş mesafe nedeniyle alüminyum parçaların işlenmesi sonunda ortaya çıkan deformasyonlar da büyük olur. Bu nedenle işlenecek parçanın boşlukları bir ön işleme tabi tutulur ve boşluk mesafeleri azaltılırsa, bu durum işleme deformasyonunu azaltmakla kalmaz aynı zamanda ön işleme tabi tutulan parçanın iç stresinin de bir kısmını gidermeye yardımcı olur.

Takımın keskinliğini artırın

Takımın üretildiği malzeme ve geometrik şekil gibi parametreler, kesme kuvveti ve ısısını direk etkileyen faktörlerdir. Bu nedenle alüminyum parçaların işlenmesi sırasında deformasyonu azaltmanın en önemli etkenlerinden biri doğru takım seçimidir.

Takım geometrisini yapılan işe uygun şekilde seçin

• Eğim açısı: Eğim açısı kesici kenarın dayanıklılığını etkilemeyecek şekilde ama daha büyük açılara sahip takımları seçmelisiniz. Bu durumda bir taraftan keskin bir kenarı taşlarken diğer taraftan kesme deformasyonunu, kesme kuvvetini ve kesme sıcaklığını azaltabilir. Dikkat etmeniz gereken husus ise negatif talaş açısına sahip takımlardan uzak durmanız gerektiğidir.
• Net açı: Yüzey boşaltma açısının boyutu, işlenmiş yüzey kalitesi ve yan yüzeyin deforme olması üzerinde direk etkiye sahiptir. Kesme kalınlığı, boşluk açısını seçerken göz önünde bulundurulması gereken bir etkendir. Kaba freze işleminde ilerleme hızının yüksekliği, kesme sırasında ortaya çıkan yük ve ısı nedeniyle takımın ısı dağılımını gerektiği gibi yapabilmesi gerekir. Bu nedenle kesme açısı seçiminde daha küçük boyutlar seçilmelidir. Freze işlemini bitirirken beklenen keskin bir kesici kenarın yan yüz ile işlenmiş yüzey arasındaki sürtünme ve elastik deformasyonu azaltmasıdır. Bu işlem sırasında kesme açısı daha büyük seçilmelidir.
• Helis açısı: Freze işlemi sonrası pürüzsüz bir yüzey elde etmek ve kuvveti azaltmak için mümkün olan en büyük helis açısı seçilmelidir.
• Giriş açısı: Giriş açısı seçimi, ısı yayılım koşullarını iyileştirdiğinden işleme alanında ortaya çıkan sıcaklığı önemli ölçüde azaltabilir.

Takım yapısını iyileştirin

• Freze üzerindeki diş sayısını artırıp talaş tahliye alanını artırın. Alüminyum malzemeler plastisitesi büyük malzemelerdir. Bu nedenle işleme sırasında ortaya çıkan büyük kesme deformasyonları, daha büyük talaş tahliye alanı gerektirir. Bu nedenle daha küçük dişler seçmeli ve talaş alanının yarıçapının daha büyük olmasına önem vermelisiniz.
• Dişlerin hassas zımparalanması: Kesici dişler üzerinde yer alan kesici kenarlarda aranan pürüzsüzlük değeri Ra=0.4um’dan küçüktür. Kesici değiştirirken ya da dişleri keskinleştirme sürecinde kalan çapak, çentik ve diğer pürüzleri ortadan kaldırmak için dişlerin ön ve arka yüzeylerini ince bir yağ taşı ile zımparalamalısınız. Bu işlem kesme ısısını düşürürken kesme işlemi sırasında oluşabilecek deformasyonları da azaltır.
• Her takım belli aşınma standartlarına sahiptir ve bu standartların dışına çıkan bir kesici takım, yüzey pürüzsüzlüğünü bozup ortam sıcaklığını artıracağından deformasyonu da önemli ölçüde artıracaktır. Bu nedenle seçilecek takımın aşınma mukavemetinin yüksek olması ve aşınma standartının 0.2mm’yi geçmemesi gerekir. Aksi halde talaş yapışması kolay olacaktır. Deformasyonu önlemek için dikkat edilmesi gereken diğer bir husus da kesme işlemi sırasında iş parçasının sıcaklığının 100° C’yi geçmemesidir.