Matkaplar, her atölyenin takım setinde mevcut olan ve önem arz eden parçalarındandır. Sektör ve üretimi yapılan ürünlere de bağlı olarak matkapların ahşap, metal, plastik ve diğer malzemeler özelinde hassas ölçümler ve kalite esaslarını karşılayan delikleri açması gerekmektedir. Ancak, matkap uçları, yapılan işleme uygun olmadığı durumlarda sahip olunan matkap ne kadar kaliteli olursa olsun sonuç pek iç açıcı olmaz. Dolayısıyla bu durumda yetenekleri ortaya çıkaran ve fark yaratan her zaman matkap uçlarıdır.

Bu makale özelinde anlatacağımız konu, bir matkap ucunun sahip olması gereken özellikler ve “Daha uzun ömürlü bir matkap ucu nasıl elde edilir?” konuları olacaktır.

Matkap Ucu Çeşitleri

En Sert Matkap Ucu Türü Nedir?

Mantığa aykırı gibi gelse de karbür, çeliğe nazaran daha sert bir malzeme olmasına karşın en kırılgan da türdür. Bunun başlıca sebebi, özellikle takımlar söz konusu ise sertlik, malzemelerin genel dayanıklığını etkilemekte olan bir faktördür.

Sertlik, malzeme yüzeyindeki çizilme ve matlaşmaya ne derecede yatkın olunduğunun ölçüsüdür. Ancak kırılganlık ise, kırılmaya olan yatkınlığın bir ifadesini oluşturmaktadır. Karbür malzemeden üretilmiş olan matkap uçları çok sert yapıdadır. Ayrıca zor malzemelerin bazılarını kolaylıkla kesebilmektedir. Fakat düzgün kullanılmadıkları takdirde kırılabilme eğilimleri de bulunmaktadır. Bu nedenle, öncelikli olarak otomatik ekipmanlarda kullanılmaktadır. Matkap uçlarının kullanıldıkları endüstrilere bakıldığında ise, otomotiv ve havacılık gibi sektörler başı çekmektedir.

Delik Açma İşlemi

Bazı durumlarda matkap uçlarının gövdesi, daha az kırılgan nitelikte bir malzemeden üretilmektedir. Bu durumlarda yalnızca uç kısımları karbürden üretilmektedir. Bu şekile sahip olan bir tasarımın, delme yüzeyinde karbür sertliğini ve matkap ucunun kırılma riskini düşürmektedir. Diğer takımlar, genel olarak üçgen veya elmas geometrisine sahiptir. Karbon çeliği benzeri bir malzemeden üretilmiş olan bir alete takılan uçlara sahiptir. Bu tasarımın faydası ise, takımın genel olarak daha az kırılgan bir niteliğe kavuşmasıdır. Ek olarak kesme kenarının köreldiği durumlarda farklı bir kenar kullanılabilmesi adına karbür uç döndürülebilmektedir.

Karbür Matkap Uçları ve Kobalt

Matkap uçlarında bir diğer karar verilmesi gereken husus, karbür mü yoksa kobaltın mı tercih edilmesi olmaktadır. Öncelikle her iki tür matkap ucunun da kendilerine has avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bunlara bakacak olursak:

• Sert metallerin delinmesi istenildiğinde, kobalt matkap uçlarının tercihi ideal bir seçimi oluşturmaktadır. %5 kobalt içeren M35 ve %8 oranında kobalt içeren M42 türleri iki kobalt matkap ucunun sınıfını oluşturmaktadır.
• 600° C sıcaklıklara kadar direnç gösteren kobalt uçlar, yüksek derecede ısı ile yapılmakta olan işlerde tercih sebibidir. Aletin kobalt oranı arttığında, ısıya karşı olan direnci de doğru oranda artmaktadır. Fakat, artan kobalt yüzdesinin aynı zamanda kırılganlığı da arttırdığı gözden kaçırılmamalıdır.
• Kobalt matkap uçları, kaplama olarak görülmekte olan ve işleme esnasında maruz kaldıkları işlemler neticesinde aldıkları altın rengi görünümleri ile ayrışmaktadır. Bu görünüm, her kullanımda aşınsa da matkap ucunun kalitesini etkilemez.

Matkap Uçları Nerelerde Kullanılır?

• Kısmen uzun sayılan bir kullanım ömrüne sahip olan kobalt matkap uçlarının, yeniden keskinleştirilebilmesi mümkündür. Bu durum yüksek maliyet barındırmalarına nazaran uygun fiyatlı bir seçenek olmalarını sağlamaktadır.
• Karbür matkap uçları, her ne kadar kobalt vb. malzemeler içerseler de genel olarak tungsten karbürden üretilmektedir. Bu uçlar, karbür uçlu ve tam gövdeli olmak üzere iki türe ayrılmaktadır.
• Karbür uçlar, duvar gibi sert ve mekanik nitelikte olmayan malzemelerde daha uygun bir tercih olmaktadır. Ayrıca tam gövdeli türler, özellikle otomatik işlemler için uygun bir tercihtir.
• Kobalt matkap uçlarına kıyasla keskinliklerini daha uzun süre korumaktadırlar. Ayrıca kesme hızları bakımından da daha yüksek hızlara çıkabilmektedir. Ek olarak yapılan işleme bağlı olarak oluşan yüksek sıcaklıklara karşı da dirençli niteliktedir.
• Dökme demir, çelik, bronz, bakır, alüminyum ve diğer malzemeler üzerinde karbür uçları tercih edilebilmektedir.

Karbür Matkap Uçları Keskinleştirebilir Mi?

Mevcutta bulunan matkap ucu ne kadar kaliteli olursa olsun, aşınmaya başlayacağı kaçınılmaz bir gerçeği oluşturmaktadır. Bu kritik noktadan karar verilmesi gereken şey, “Onların tekrardan keskinleştirilmesi mi yoksa yenisi ile değiştirilmesi mi?” olacaktır. Karbür matkap uçlarının yüksek maliyete sahip olmaları nedeniyle bilemek daha cazip bir seçeneği oluşturmaktadır. Bu iş için ise doğru alet elmas yüzeyli bir taşlama diskidir. Halihazırda bir bileme diski mevcut değilse, bir profesyonelle çalışmak daha uygun bir çözüm sunmaktadır. Atölyelerdeki karbür matkap uçlarını kendiniz keskinleştirebilseniz de bu işlem için özel aletlere gereksinim duyulmaktadır.

Tungsten Karbür Matkap Uçları

Nasıl Çalışır?

Genelde çoğu metal ürünü yüksek ısıda dövme veya dökme yöntemi ile üretilmektedir. Ardından oda sıcaklığında soğutulmaktadır. Geleneksel yöntemlerde ise bu soğutma işlemi suda söndürerek yapılmaktadır. Ancak modern kriyojenik teknikleri sayesinde bu işlem, daha kontrollü bir yaklaşımı sunmaktadır.  Kriyojenik işlemlerde metal, kriyojenik nitelikte bir sıvı veya gaz yardımı ile kriyojenik sıcaklığa soğutulmaktadır. Bu tek seferlik bir işlemdir. Ardından, daha yüksek sıcaklığa tekrar ısıtılabilmekte, geleneksel yaklaşımla da doğal soğumaya bırakılabilmektedir.

Talaşlı İmalat ve Ürün Çeşitlerimiz Hakkında Detaylı Bilgi için Bizimle İletişime Geçin!

Her takım belirli oranda tungsten karbür içermektedir. Dolayısıyla matkap uçlarının doğru işleme yaklaşımını bulak adına birden fazla deneme yapılmaktadır. Bunlar arasında en iyi sonuç elde edilen yöntemin tespit edilmesi gerekmektedir.