Puntasız Taşlamaya Giriş, Avantajlar ve Uygulama Alanları

Bir malzemenin dış çapında gerçekleştirilen taşlama işlemine puntasız taşlama denir ve parçadan malzeme çıkarmak için kullanılan bir yöntemdir. Genellikle birden fazla parçanın kısa süre içerisinde işlenmesi gereken durumlarda kullanılmaktadır.

Puntasız Taşlama Nedir?

Puntasız taşlamada iş parçası, aynı yönde fakat farklı hızlarda dönen iki taşlama çarkı arasına sabitlenmektedir. Ardından taşlama çarkı sabit bir mil üzerinde döndürülerek parça üzerine uygulanan kuvvetler azalır. Son olarak taşlama çarkının temas noktasında parçaya oranla daha yüksek bir doğrusal hıza sahip olması neticesinde taşlama işlemi gerçekleşir.

Puntasız Taşlama Nedir

Diğer disk ise parçaya yanal basınç uygulayacak şekilde yerleştirilmiştir. Ayrıca genel olarak parçayı tutmak için kaba ya da kauçuk bazlı bir aşındırıcıya sahiptir. Ek olarak iki çarkın sahip olduğu bağıl hız, taşlama etkisini sağlarken, dönen çarkın hızı malzeme çıkarılma hızına bağlıdır. Öte yandan puntasız taşlama, bir taşlama çarkı aracılığı ile malzeme dış çapından malzeme eksiltme işlemidir.

Parça dış çapı ayar çarkı ile taşlama çarkı arasında bulunan bir ağız tarafından desteklenmektedir ve ayar çark işlenmiş parçayı hareket ettirirken taşlama çarkı yüzeyden malzeme kaldırmaktadır.

Puntasız Taşlama İşlemi Çeşitleri

Puntasız taşlama üç tipe ayrılmaktadır. Parçanın takım tezgahına nasıl beslendiği, bu üç tip arasındaki belirleyici faktördür.

İşlenecek parça, tüm uzunluğu boyunca eşit dış çap yerine birkaç farklı ölçüyü barındırır. Bu duruma uygun şekilde hazırlanmış bir taşlama çapı, parçanın her bir dış çapını ya da tüm yüzeyi taşlayarak herhangi bir şekil oluşturur. Parçanın taşlama çarkından geçmesini engelleyen faktörler olduğunda yararlı bir uygulamadır. Ayrıca mevcut engeller omuzlar, çıkıntılar ve daireler gibi şekiller oluşur.

Uçtan Beslemeli Taşlama Nedir

Beslemeli taşlama, karmaşık şekillerin taşlanmasında kullanılmaktadır. İlk olarak süreç başlamadan önce parça taşlama makinesine manuel olarak yüklenir ve ayar çarkı ile konumlandırılır. Hem parça hem de taşlama çarkı şeklinin doğru şekilde taşlanmasını sağlayacak olan karmaşık yapı, parçanın takım tezgâhı boyunca eksenel beslenmesini engeller.

Düz Taşlama

Düz taşlamada, tamamen taşlama çarkından beslenen parça bir uçtan girip diğer uçtan çıkar. Bu taşlama türünde ayar çarkı, eksenel kuvvet bileşeni sağlamak adına kendi düzleminden uzağa doğru hareket etme eğilimindedir ve bu sayede parçanın iki taşlama çarkı arasına beslenmesini sağlar. Farklı bir besleme mekanizmasına ihtiyaç duyulmaz ancak yalnızca basit silindirik parçaların taşlanması için kullanılır.

Düz taşlamanın diğer özellikleri, parçanın taşlama çarkına oranla daha büyük olabilmesi, aynı anda birden fazla parçanın işlenebilmesi ve daha yüksek kapasite sunmasıdır.

Uçtan Beslemeli Taşlama

Uçtan beslemeli taşlamada parça, tezgâha bir tarafından eksenel olarak beslenir ve uç dayanağına kadar ilerler. Taşlama işlemi gerçekleştirildikten sonra parça ters yönde beslenerek tezgâhtan çıkar. En uygun olduğu uygulamalar konik parçalardır.

Taşlama İşlemi Nedir

Puntasız Taşlamanın Faydaları Nelerdir?

Parça yükleme ve boşaltma işlemleri kolaydır

Parçaların makineye yüklenmesi ve boşaltılması kolaydır, ayrıca süreci otomatikleştirmek de mümkündür. Sürekli düz taşlama kullanıldığı durumlarda, parça değişimi için zaman kaybı söz konusu değildir.

Hızlı işleme, üretim süresinden tasarruf sağlar

Geleneksel silindirik taşlama makineleri sınırlı geçişe sahiptir. Bu nedenle bir parçayı işlemek için birden fazla geçiş yapmaları gerekir. Puntasız taşlama makineleri, parça boyutuna da bağlı olarak dakikada 200 ila 300 parça gibi yüksek hızlarda parça işler. Puntasız taşlama makinelerinin yenilikçi tasarımı, insan müdahalesi olmadan yüzlerce parçanın işlenebilmesine olanak tanır.

Daha kısa yükleme süresi

Puntasız taşlama makinelerinin kullanımı sayesinde besleme modunda çalışırken bile yükleme parça başına üç saniye gibi kısa bir sürede gerçekleşir. Geleneksel taşlama makineleri ile karşılaştırıldığında, neredeyse kesintisiz bir süreç sağlamak için yükleme sürelerini önemli ölçüde kısaltır.

Çok sayıda parçayı işler

İşlenmesi gereken çok sayıda küçük silindirik parça varsa, puntasız taşlama çok uygun bir seçimdir. Her parçada yeniden sıfırlama gerektirmezken farklı çaplar dahi söz konusu olduğunda yalnızca birkaç ufak değişiklik yapılarak birden fazla çapı işleme yeteneğine sahiptir.

Puntasız Taşlamanın Avantajları Nelerdir

Puntasız bir öğütücü hızlı bir şekilde kurulur

Makine belirli bir parça için ayarlandığında, minimum dış müdahale ile dış çap boyutu korunmaktadır. Kurulum gerçekleştikten sonra, tüm üretim süreci boyunca genellikle yeniden sıfırlama gerektirmez. Bu durum zaman ve işçilikten tasarruf sağlamasının yanı sıra oluşabilecek hata risklerini de azaltır.

Kullanılan taşlama diskleri uzun ömürlüdür

Çoğu makine 60 mm çapa maksimum genişliğe sahiptir. 40mm çapa sahip bir taşlama diski binlerce parçayı işler. Merkezleme gerekliliği ortadan kalktığından, işlenecek parça yüzer konumlanır. Bu özelliği sayesinde taş, parçayı işlemek için daha az geçiş gerçekleştirir ve dolayısı ile taş kullanım ömrü oldukça uzundur.

Sıkı Tolerans

Puntasız taşlama, daha sıkı boyutsal toleranslar elde edilmesini sağlayabilir.

Sapma Oluşmaz

Diğer taşlama yöntemleri ile karşılaştırıldığında, parça tamamen desteklendiği için daha ağır taşlama süreçleri gerçekleştirir.

Geniş işleme aralığı

Özellikle kırılgan ve deformasyon riski olan parçalar işlenirken, puntasız taşlamanın parçanın uç kısımlarına ek basınç uygulamaması nedeniyle oldukça verimlidir.

Yumuşak ve kırılgan malzemeleri taşlamak için parçanın doğrusal olarak desteklenmesi yeterlidir. Çünkü düşük gerilimli bir işlemle çalışır. Taşlama için sabit bir parça hazırlama gereksinimi olmadığı için sabitleme kaynaklı arızalar ortadan kalkar. Ayrıca, makine küçük dahi olsa uzun parçaları işleme yeteneğine sahiptir.

Puntasız Taşlamanın Uygulama Alanları

Puntasız Taşlama Uygulaması

Makineler ile miller, bilyeler, yataklar, cıvatalar, burçlar gibi parçalar işlenmektedir.

Bu makineler otomotiv, havacılık, uzay…  gibi çeşitli endüstrilerde yaygın olarak kullanılırlar.

Otomotiv sektörüne makaralar, kontrol çubukları vb. gibi yüksek hacimli otomobil parçalarının imalatı için gereklidir.

Puntasız Taşlama