Bu Yazıyı Dinleyebilirsiniz.

Bilgisayar Sayısal Kontrol (CNC) teknolojisinin geçmişi 1950’lere, freze makinelerinin geçmişi ise 19. Yüzyılda gerçekleşen Sanayi Devrimi’ne kadar uzanmaktadır. Her iki teknoloji de imalat sanayinde yeni sayılmasa da, CNC frezelemenin tanımı ve çalışma konsepti konusunda hala büyük kafa karışıklıkları bulunmaktadır.

Daha önce CNC frezelemeyi duymuş olmanız muhtemel olsa da anlamını tam olarak bilmiyor olabilirsiniz. Bununla beraber sektörde çokça duyabileceğiniz CNC işleme, CNC torna ve buna benzer makine terimleri arasındaki farkı bilmiyor olabilirsiniz.

Bu makalede, CNC frezelemenin ardında yatan teknolojiyi açıklarken aynı zamanda imalat alanında size sunduğu kolaylıkları daha iyi anlamanıza yardımcı olacak beş gerçeği irdeleyeceğiz.

1-Tüm frezeleme işlemleri birer işleme uygulamasıdır.

İşleme mekanik ve eksiltici bir işlemdir. Bu tanım, parça yüzeyinden malzemenin fiziksel yöntemlerle uzaklaştırılması anlamına gelir. İşleme uzun zamandır kullanılan bir yöntemdir ve endüstriyel sektörlerde mekanik işleme tornalar ve frezeler adında iki ana araç kullanılarak yapılır. Bu aletlerin her ikisi de malzemeyi mekanik olarak kaldırmak için uygun takım tezgâhlarıdır.

Tornalardan daha farklı olan frezeler, malzemeyi kesmek ya da delmek gibi işlemler için dönen bir takım, bir freze takımı kullanır ve parça tablaya sabitlenirken kesici takım hızla döner. Kullanılan freze tezgâhı konfigürasyonuna bağlı olarak, parça ya da kesici, parçayı kesici takıma beslemek için yavaşça hareket eder.

Torna tezgâhlarında ise durum biraz daha farklıdır. Aynaya bağlanan parça hızla dönerken, malzemeyi çıkarmak için kesici takım parça boyunca yavaşça hareket ettirilir.

Bu yazımızı okudunuz mu? >> CNC Programı Provası İçin Başlangıç Kılavuzu

2-CNC her zaman işleme anlamına gelmez!

Tüm frezeleme süreçleri birer işleme uygulamasına karşılık gelirken, tüm CNC makineleri işleme karşılık gelmez. Bu tanım biraz kafa karıştırıcı olabilir. Lakin CNC, bir süreci değil teknolojiyi ifade eder. Bu teknoloji, freze ve torna tezgâhlarında geleneksel işleme süreçlerine uygulanabilir. Bununla beraber CNC, Elektronik Boşaltma Makineleri, su jeti kesiciler, 3D yazıcılar ve benzer bir dizi farklı makineye de uygulanabilir.

CNC işlemeye atıfta bulunulduğunda, aslında hangi anlamda kullanıldığının da açıklanması gerekebilir. Örneğin CNC donanımlı makinelerden mi, genel endüstriyel otomasyon fikrinden mi yoksa CNC torna ve freze makinelerinden mi bahsedildiği açıklanmalıdır.

3-Frezeler dikey veya yatay olabilir

Endüstrilerde kullanılan yaygın iki tip freze türü dikey ve yatay frezelerdir ve freze takımının hareket eksenine atıfta bulunur. Sektörde yeni olan biri için, parçanın montaj edildiği tabla, tabla üzerinde uzanan kol ve kolun altında monte edilmiş kesici takım göz önünde bulundurulduğunda, her iki freze tipi de birbirine benzer görünebilir.

Frezeler dikey veya yatay olabilir

Fakat yakından incelendiğinde, farklılıklar belirgin şekilde göze çarpar. Yatay frezelerde kesici, freze gövdesi ile aşağı uzanan kol arasında yer alan bir mil üzerinde durmaktadır. Aslında kesim işlemi yukarıda ve aşağıda tezgâh yüzeyine paralel olarak ileri geri hareket ile gerçekleşir. Yatay frezelerde ise, X – Y – Z ekseni boyunca tezgâhın kendisi hareket eder.

Dikey frezeler kabaca yatay frezelere benzer görülse de takımın konumlandığı mil yoktur. Kol, aşağı doğru yönlendirilmiş bir kesici takım ya da matkap ile sonlanır. Kesme kafası, X ve Y ekseni boyunca parçanın yavaşça delinmesi için hareket eder veya parça alttan beslenirken daha yavaş ayarlanmasına olanak tanır.

Her bir freze türü kendi içinde belirli avantajlar sağlar. Örneğin dikey frezeler, yatay frezelerden daha küçük, daha ucuz ve kullanımı daha kolaydır. İkincisi, büyük ölçekli endüstriyel üretimler için daha uygundur ve ağır parçaların işlenmesi için oldukça büyük makineler bulunabilir.

4-CNC mevcut yetenekleri geliştirir

Herhangi bir dikey freze tezgâhını CNC özellikli hale getirmek, makineye yeni bir hareket aralığı, ekstra hareket ekseni ya da daha fazla güç kazandırmaz. CNC’nin sağladığı iki büyük fayda bulunur:

Hassasiyet

Operatör tarafından çalıştırılan freze tezgâhları CNC makinelerine göre daha düşük hassasiyet sağlar. CNC teknolojisi sayesinde kesici takımların, manuel olarak yapılanlardan daha keskin ve son derece hassas toleranslarla programlanması mümkün olur.

Kesimlerde elde edilen yüksek hassasiyet, daha temiz ve daha kaliteli parçalar sağlarken aynı zamanda tüm süreci daha verimli hale getirir. Daha az atık ve daha az kusurlu parça üreten bir süreç genel olarak çok daha akıcıdır.

CNC mevcut yetenekleri geliştirir

Otomasyon

Günümüz CNC teknolojisi, bir dizi işlemin programlanması için bilgisayar arayüzü kullanır.

Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD) programında uzman veya doğrudan G-Kodunda programlama yapabilen bir operatör, bir program yazabilir, programı makineye girebilir ve ardından makineyi kendi haline bırakabilir. Sorun gidermenin zorunlu olduğu haller dışında, doğrudan, anlık denetime gerek kalmaz.

CNC sayesinde, tek bir operatör aynı anda birkaç CNC makinesini denetleyebilirken, aynı zamanda operatörün binlerce farklı parçayı üretmek için tek bir program tasarlamasına da olanak tanır.

5-Ne kadar çok (eksen) o kadar iyidir

Çoğu freze makinesi, X, Y ve Z olmak üzere üç hareket ekseni üzerinde çalışır. Dikey frezelerde, Y ve Z ekseni çalışma tezgâhının, X ekseni ise kesici takımın yukarı – aşağı hareketini sağlar.

CNC makineleri ise geleneksel freze tezgâhlarına göre daha geniş bir hareket aralığına sahiptir. Parçaları, tezgâhta herhangi bir ayar yapılmaksızın A ve B ekseni kullanarak ters – düz çevirebilir.

Tabii ki, gelişmiş 5 eksenli bir CNC freze makinesi 3 eksenli emsalleri ile karşılaştırıldığında oldukça pahalıdır. Ancak hiçbir insan müdahalesine gerek kalmadan son derece karmaşık işlemleri tek seferde gerçekleştirebilir.

CNC frezelerin nasıl programlanacağı, CAD programları ile çalışma prensipleri ve CNC freze makinelerinde kullanılabilecek malzemeler gibi öğrenilebilecek çok daha fazla konu bulunmaktadır. Ancak şimdilik iyi bir başlangıç için bu beş gerçeği bilmenizde fayda var.