CNC işleme kapsamında takım ömrü, takım ucunun iş parçasını kesmeye başladığı an ile takım ucunun atıldığı veya iş parçasının yüzeyinin işlenemez hale geldiği zaman arasındaki süreyi ifade eder. Takım ucunun işleme süresi, takım üreticilerinin takım ömrünü hesaplamak için kullandığı temel bir değerlendirme ölçütüdür.

Takım Ömrü Nedir?

Tipik bir takımın hizmet ömrü, her bir kesici kenarın sürekli işleme ile 15-20 dakika arasındadır. Takım ömrü, üreticiler tarafından laboratuvar koşullarında nispeten ideal durumlarda ölçülmektedir. Farklı iş parçası malzemelerinin farklı kesme derinlikleri ve ilerlemelerine göre, her bir kesici kenar 15-20 dakika boyunca sürekli olarak işlenmektedir. Dolayısıyla buna karşılık gelen doğrusal hız ile ilerleme arasındaki ilişki hesaplanmaktadır. Ardından uygun kesme parametre tablosu oluşturulmaktadır. Bu nedenle, her üreticinin kesme veri tablosu da farklılık gösterir.

Takım Ömrü Arttırılabilir Mi?

Takım ömrü yalnızca 15-20 dakikadır. ,Peki takım ömrü daha da artırılabilir mi? Açıkçası, takım ömrü kolayca artırılmaktadır. Ancak bunun maliyeti doğrusal hız açısından olur. Doğrusal hız ne kadar düşükse, takım ömründeki artış o kadar belirgin olur. Ancak düşük doğrusal hız, işleme sırasında titreşimi artırır ve bu da takım ömrünü azaltmaktadır.

Takım Ömrü Nasıl Arttırılır?

Takım Ömrünü İyileştirmek Önemli mi?

İş parçasının işleme maliyetinde, takım maliyetinin payı çok küçüktür. Eğer doğrusal hız azalırsa, takım ömrü artsa bile, takım tarafından işlenen iş parçası aynı oranda artmaz. Ancak iş parçasının işleme maliyeti artacaktır.

Doğru anlaşılması gereken nokta, takım ömrünü mümkün olduğunca sağlamak şartıyla işlenen iş parçası sayısını artırmak mantıklıdır.

Takım Ömrünü Etkileyen Faktörler

 Doğrusal Hız

Doğrusal hız, takım ömrü üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Eğer doğrusal hız, örneklenmiş olan belirtilen doğrusal hızın %20’sinden daha yüksekse, takım ömrü orijinalin yarısına düşmektedir. Eğer %50’ye kadar artırılırsa, takım ömrü sadece orijinalin 1/5’i olacaktır. Ek olarak akımın hizmet ömrünü iyileştirmek için, işlenecek her iş parçası için takımın malzemesini, durumunu ve doğrusal hız aralığını bilmek gerekmektedir. Her şirketin takımlarının farklı doğrusal hızları vardır. İlgili şirket tarafından sağlanan örneklerden başlayarak ön bir araştırma yapabiliriz ve ardından işleme sırasındaki özel duruma göre ayarlamalar yapabiliriz, böylece nispeten ideal bir etki elde edebiliriz. Kesme hızı verileri, yontma ve bitirme için tutarlı değildir. Yontma işlemi genellikle toleransı kaldırmak için yapılmaktadır. Bitirme işlemi ise ölçü hassasiyetini ve yüzey pürüzlülüğünü sağlamak için yapılır ve doğrusal hız yüksektir.

Takım Ömrüne Etki Eden Faktörler Nelerdir?

 Kesme Derinliği

Kesme derinliği, doğrusal hız kadar takım ömrü üzerinde az bir etkiye sahiptir. Her yuva, nispeten geniş bir kesme derinliği aralığına sahiptir. Yontma işlemi sırasında, yüksek bir kesme derinliği kullanarak fazla parça çıkarma hızlarını sağlamak için mümkün olduğunca artırılmalıdır. Bitirme işlemi sırasında ise kesme derinliğinin mümkün olduğunca küçük olması gerekmektedir. Böylece iş parçasının boyut hassasiyeti ve yüzey kalitesi sağlanmaktadır. Ancak kesme derinliğinin, yuvanın kesme aralığını aşmaması gerekir. Eğer kesme derinliği çok büyükse, takım kesme kuvvetine dayanamaz ve takım çatlaması meydana gelir. Ayrıca kesme derinliği çok küçükse, takım sadece iş parçasının yüzeyinde çizikler bırakır ve sıkışır. Dolayısıyla da yan yüzeyde ciddi aşınmaya yol açar ve böylece takım ömrünü azaltır.

Daha İyi Takım Ömrü Nasıl Elde Edilir?

İlerleme

Doğrusal hız ve kesme derinliği ile karşılaştırıldığında, ilerleme hızının takım ömrü üzerinde az etkisi vardır. Ancak iş parçası yüzey kalitesi üzerinde büyük bir etkisi vardır. Kesme işlemi sırasında ilerleme hızını artırmak, parça kaldırma hızını iyileştirmektedir. Ayrıca bitirme işlemi sırasında ilerleme hızını azaltmak, iş parçasının yüzey pürüzlülüğünü iyileştirilir. Pürüzlülük buna izin veriyorsa, işlem verimini artırmak için ilerleme hızı mümkün olduğunca artırılmaktadır.

Titreşim

Üç kesme faktörüne ek olarak titreşim, takım ömrü üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Titreşimin birçok nedeni vardır. Bunlar arasında; makine rijitliği, takım rijitliği, iş parçası rijitliği, kesme parametreleri, takım yuvası, takım burun yarıçapı, bıçak boşluk açısı, takım sapı uzatma uzunluğu vb. yer alır. Ancak ana neden, sistem rijiditesinin işleme süresinde kesme kuvvetine karşı yeterince dayanamamasıdır. Kesme kuvveti, takımın işleme sırasında sürekli olarak iş parçasının yüzeyinde titreşmesine neden olur. Titreşimi ortadan kaldırmak veya azaltmak için kapsamlı bir düşünceye ihtiyaç vardır.

İlerleme Hızı Takım Ömrünü İyileştirmede Etkili Midir?

Kesicinin Materyali

İş parçalarını işlerken, öncelikle iş parçası malzemelerini, ısıl işlem gereksinimlerini ve kesintili işleme gerekip gerekmediğini göz önünde bulundururuz. Örneğin, çelik işleme için kullanılan takımlar ile dökme demir işleme için kullanılan takımlar aynı olmaz. Aynı şekilde, HB215 sertliği ve HRC62 sertliği için işleme yaparken kullanılan takımlar farklılık göstermektedir. Çelik iş parçaları için çelik takımlar, döküm işlemi için döküm takımları, sertleştirilmiş sert çelik işleme için CBN takımları gibi kullanılmaktadır. Aynı iş parçası malzemesi için, sürekli işlem yapılıyorsa daha yüksek sertlikte bir bıçak kullanılması gerekmektedir. Bu, iş parçasının kesme hızını artırabilmekte, takım ucunun aşınmasını azaltabilmekte ve işleme süresini de kısaltabilmektedir. Ayrıca kesintili işlem yapılıyorsa daha iyi toklukta bir bıçak kullanılması gerekmektedir. Bu, talaşlar gibi anormal aşınmayı etkili bir şekilde azaltabilir ve takımın hizmet ömrünü uzatılmaktadır.

Kesici Takım Materyalleri Takım Ömrünü Nasıl Etkiler?

Kullanılan Bıçak Sayısı

Takım kullanımı sırasında takım üzerinde ciddi bir ısı üretilmektedir. Dolayısıyla bu durum bıçağın sıcaklığını büyük ölçüde artırır. Ancak takım işlenmiyorsa veya soğutma suyuyla soğutulmuyorsa, bıçağın sıcaklığı azalır. Ek olarak bıçak her zaman yüksek sıcaklık aralığında kalır. Bu durum, bıçağın sürekli olarak termal olarak genişlemesine ve büzülmesine neden olur. Bu da bıçakta küçük çatlakların oluşmasına yol açar. İlk kenarla takımın işlenmesi sırasında takım ömrü normaldir. Ancak takımın kullanımı arttıkça çatlak diğer kesme kenarlarına yayılmaktadır. Dolayısıyla da diğer kesme kenarlarının ömrünün azalmasına neden olur.

Talaşlı İmalat Hakkında Detaylı Bilgi ve Daha Fazlası için Bizimle İletişime Geçin!