Hassas Metal Taşlama Nedir?
Metal Taşlama Nedir?
Eğer çeşitli şekil ve boyutlardaki küçük metal parçalarını kullanarak ürünler üretiyorsanız, hassas metal taşlama yönteminin size faydalı olup olmayacağını öğrenmek isteyebilirsiniz. İki eksenli kesim için kullandığımız aşındırıcı kesme yöntemiyle benzerlik gösteren metal taşlama, aşındırıcı bir tekerlek kullanarak iş parçalarından malzeme kaldırma işlemidir. Aslında, taşlama genellikle kesmenin bir alt kümesi olarak kabul edilmektedir. Her bir aşındırıcı taneli taşlama tekerleğindeki tane, mikroskobik, keskin bir kesme kenarı gibi davranarak bir parça yüzeyinden küçük bir katmanını keser.
Genellikle hassas metal taşlama işlemleri parça yüzeylerinde belirli bir yüzey kalitesi veya sıkı tolerans ölçümleri elde etmek için kullanılmaktadır. Hassas metal taşlama yapılabilen farklı tipte taşlama makineleri bulunmaktadır ve taşlama yöntemi birçok farklı senaryoda kullanılmaktadır. Aşağıdaki durumlarda, tornalama veya diğer işleme yöntemleri kullanılamadığında en iyi alternatif olarak görülmektedir:
- Malzeme türüne bağlı olarak
- İstenen yüzey kalitesi nedeniyle
- Küçük çaplar üretildiğinde
- Çok sıkı toleranslarla karşı karşıya kalındığında
Örneğin bir iş parçası; takım çeliği, molibden veya tungsten gibi malzemelerden yapılmışsa, tornalama aletleri bu sert malzemeleri kesip şekillendirmek için yeterli gücü barındırmamaktadır. Taşlama, çok sert malzemeler üzerinde frezelemeden daha iyi sonuç verir.
Tornalama makinesi üreticileri, aletler, hızlar ve ilerleme hızları gibi faktörlere bağlı olarak yüzey kalitesinin Ra 8 µin (0.20 µm) ile Ra 16 µin (0.41 µm) arasında olduğunu söylemektedir. Ancak, yüzey kalitesi işlevsellik için önemli olduğunda, taşlamanın vereceği sonuçlar bütün diğer metotları geride bırakır. Ayrıca taşlama, çok sığ kesimler yapabilme yeteneğini de bünyesinde barındırır.
Taşlama Yapmak İçin Seçenekleriniz Nelerdir?
Hassas metal taşlama işlemleri, istenen yüzey kalitesi ve ölçümlere ulaşmak için iş parçasından malzeme kaldırır. En yaygın kullanılan taşlama yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Merkezsiz taşlama
- Dış çap taşlama
- İç taşlama
- Yüzey taşlama
- Elektrokimyasal taşlama
- Çift diskli taşlama
Taşlama yöntemine bağlı olarak, taşlama binlerce parça üretimi gerektiren yüksek hacimli üretim için uygundur. Ayrıca, bazı taşlama işlemleri büyük miktarda metalin hızla işlenmesinde kullanılmaktadır. Her metal işleme yönteminde olduğu gibi, metal taşlama işlemlerinin her birinin, önerilen kullanıma ve projenin parametrelerine bağlı olarak avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır.
Merkezsiz Taşlama
Merkezsiz taşlama, sık toleranslara sahip küçük silindirik metal parçalarının dış çapına özgü bir yüzey işlemi uygulayan aşındırıcı bir işlemdir. Bu işlem, daha önce tornalanmış olan parçaların yüzey kalitesini iyileştirmek için kullanılır. Merkezsiz taşlama, aşındırıcı bir taşlama tekerleği ile daha küçük çaplı bir düzenleme tekerleğinin etkileşimini birleştirir. İşlem sırasında, iki tekerlek aynı yönde döner, ancak taşlama tekerleği, daha yavaş düzenleme tekerleğinden daha yüksek bir hızda döner.
Geleneksel dış çap taşlama makinelerinin aksine, merkezsiz taşlama işleminde iş parçası merkezler arasında veya mengene ile tutulmamaktadır. Bunun yerine, iş parçası dış çapı üzerinde bir iş parçası dinlenme bıçağı tarafından desteklenmektedir. Bu özelliğinden dolayı, merkezsiz işlemin, gerçek bir merkezin bulunması zor veya imkansız olan çok küçük parçaların taşlanmasında kullanılmasına olanak tanımaktadır. Sabitleme veya itme-çekme motorlarına ihtiyaç olmadan, iş parçası taşlama işlemi ve iki tekerlek arasındaki açının yardımı sayesinde makine içinden hareket ettirilmektedir.
Dış Çap Taşlama
Dış çap taşlama, bir tekerleğin merkezler arasındaki bir nesnenin dış yüzeyini şekillendirmek için uygulandığı silindirik bir taşlama yöntemidir. Süreç, silindirler, elipsler ve kam mili gibi çeşitli parça şekillerinde kullanılmaktadır. Ancak iş parçasının döndürülebilmesi için yeterli çapta bir merkez ekseni olmalıdır. Dış çap taşlama sürecinde hem iş parçası hem de taşlama tekerleği sürekli olarak aynı yönde dönüş yapar. İş parçası veya tekerlek, diğerine göre hareket ettirilmektedir.
Dış çap taşlama ile elde edilen yüzeyler düz, konik veya konturlu olabilmektedir. Bitmiş yüzeyin özellikleri, taşlanan malzemenin sertliği, tekerleğin taneleri, besleme hızı ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Ayrıca, bu taşlamanın gerçekleştirme şekli gereği, süreç merkez ekseni bulunabilen parçalarla sınırlıdır. Bu, genellikle 0.250 inç (6.35 mm) veya daha küçük çaplı parçalarda taşlamanın kullanılamadığı anlamına gelir. Bugünkü dış çap taşlama makineleri yüksek hacimde küçük, hassas parçalar üretmektedir.
İç Taşlama
Boruların iç çapında veya delikler gibi parça özelliklerinin iç çapında malzeme kaldıran bir aşındırıcı işlemdir. İç taşlama ve honlama, iç çaplarda düzgün yüzey bitimleri ve sık toleranslar oluşturmak için kullanılır. Ayrıca nesnenin yerinde tutulup döndürülmesini gerektirmektedir. Bu da parça çapının ne kadar küçük olabileceğini sınırlar. Ayrıca, taşlama tekerleği veya honlama taşı, taşlanacak nesnenin iç çapından daha küçük olması gerekmektedir. Genellikle iç taşlama veya honlama arasındaki seçim, ne kadar malzeme kaldırılması gerektiğine ve hangi Ra bitimi gerektiğine bağlıdır. İç taşlama, silindirik veya konik bir parçanın iç çapından malzeme hızlı bir şekilde kaldırmak için genellikle kullanılmaktadır. Ek olarak, binde birlik tolerans boyutlarına ulaşmaktadır. Ayrıca, dökme parçaların boşluklarına, pürüzlü yüzey tabakalarını kaldırmak ve belirli şekilleri girmek için de kullanılmaktadır.
Honlama, daha sert takımlar ile sağlanmaktadır. Daha az malzeme kaldırmasına rağmen, binde birlik bir orana kadar malzeme kaldırabilir. Bu nedenle honlama, bir parça iç çapında çok hassas bir yüzey bitimi ve şekil elde etmek veya cilalamak için kullanılır. Örneğin, karmaşık boruların iç çapının şeklini ve yüzey dokusunu iyileştirmek için kullanılabilir. İç taşlama tekerleği veya honlama taşı için kullanılan aşındırıcı seçimi, iş parçası malzemesinin karakteristiklerine bağlıdır. Ayrıca, tane boyutu hangi Ra değerinin elde edilebileceğini belirler.
Talaşlı İmalat ve Ürün Çeşitlerimiz Hakkında Detaylı Bilgi için Bizimle İletişime Geçin!
Yüzey Taşlama
Düz yüzeylerde düzgün bir bitiş elde etmek için yaygın olarak kullanılan bir işleme yöntemidir. Bu süreç, iş parçası yüzeyinden küçük parçacıklar kesen dönen bir tekerlek vasıtasıyla gerçekleşir. Taşlama makinesinin geriye doğru hareketi, işlemi mikron seviyesinde hassas, tekrarlanan artışlarla malzeme kaldırır.
Yüzey taşlama, kübik parçalarda paralellik ve diklik elde etmek veya bir metal çubuğun iki ucunu çubuğun dış çapına dik yapmak için sıklıkla kullanılmaktadır. Tornalamak veya frezelemek yeterince hassas olmadığında, yüzey taşlama mikron seviyesinde toleranslar ve Ra 8 µin (0.20 µm) kadar yüzey bitimleri elde eder.
Diğer taşlama yöntemlerinde olduğu gibi, yüzey taşlama ile elde edilen yüzey bitimi, malzeme özellikleri, ilerleme hızı, tekerlek hızı, tekerlek boyutu ve aşındırıcı tipi gibi geniş bir faktör yelpazesine bağlıdır.
Elektrokimyasal Taşlama
Elektrokimyasal taşlama işlemi, yüzey taşlamanın son derece özelleşmiş ve karmaşık bir versiyonudur. Bu işlem sınırlı uygulamalara sahiptir ve bunların çoğu tıbbi cihaz endüstrisinde kullanılmaktadır. Ayrıca taşlama tekerleğinin aşındırıcı etkisiyle elektriksel ve kimyasal tepkimeyi birleştirir. Basit bir şekilde, işlem, bir metal parçanın belirli bir yüzey pürüzlülüğü elde etmek için aşındırıldığı elektriksel olarak yüklü bir ortam oluşturur. Ek olarak doğru bir şekilde gerçekleştirildiğinde, malzeme gideriminin büyük bir kısmı aşındırmadan kaynaklanmaktadır. Hassas parçalara zarar verebilecek az miktarda ısı veya stres oluşmaktadır. İdeal olarak, aşındırıcı taşlama, işlem sırasında iş parçasının yüzeyinde oluşan oksit filmi temizlenmek için kullanılmaktadır.
Elektrokimyasal taşlama, Ra 16 µin (0.41 µm) yüzey elde etme kapasitesine sahiptir. Ancak, geleneksel aşındırıcı taşlamadan farklı olarak yüksek parlaklık yerine mat bir görünüme sahiptir. Ayrıca farklı metallerle çalışırken, taşınan malzeme iletken olmalı ve elektrokimyasal olarak tepkime verebilmelidir. Taşlama tekerleği de iletken olmalıdır. Optimal sonuçlar için her metal türüne özel kimyasallar kullanılmalıdır. Her bir metalin benzersiz bir kimyası ve kendi iletkenlik özellikleri olduğundan, işlemin başarısı, mükemmel elektrokimyasal ortamı oluşturmak için tüm değişkenlerin tam olarak doğru olmasına bağlıdır.
Çift Diskli Taşlama
Çift disk taşlama, metal parçalarında son derece hassas ölçüler elde etmek için kullanılmaktadır. İki karşıt taşlama tekerleği kullanılarak, işlem aynı anda bir malzemenin iki yüzeyini taşlar. Tekerlekler, dikey veya yatay konfigürasyonda bir çift mil üzerine monte edilmektedir. Parçalar otomatik olarak titreşimle beslenmektedir. Tekerleklerin açısı, onları tekerleklerin yayında hareket ettirir. Çift disk işlemi, yüzey taşlama gibi bir yönteme göre daha hızlı taşlar. Dolayısıyla, doğru uygulamalar için çift disk taşlama verimliliğini arttırabilir ve maliyetleri düşürür.
Sonuçta, malzeme giderim hızı, tekerlek seçimi ve tekerlek Rpm’leri;
- İlerleme ve taşlama hızı gibi değişkenler
- İşçinin becerileri ve ne kadar malzemenin kaldırılması gerektiği
gibi faktörlere bağlıdır. Ancak genellikle çift disk taşlama seri üretim için güvenilir bir yöntemdir. Parça-parça paralellik ve düzlük sağlamaktadır. Çift disk taşlama, paslanmaz çelik, takım çelikleri gibi geniş bir malzeme yelpazesinde kullanılmaktadır. Elde edilen yüzey pürüzlülüğü, diğer birçok taşlama tekniğinden daha iyidir.