En İyi 10 Boyut Ölçü Aleti Nelerdir?

Yeni başlayanlar için, bir atölyede olması gereken en temel boyut ölçü aletleri, merak edilen konulardandır. CNC görüntü ölçüm makineleri gibi karmaşık sistemlerin  bütçe dışı kaldığı durumlarla karşılaşılmaktadır. Bu gibi durumlarda aşağıda bahsedeceğimiz araçlardan uygun olanları kalite denetimleri için edinmeniz gerekir. Aslında CNC görüntü ölçüm makinesi aldığınızda dahi, iyi bir ölçüm gerçekleştirmek için yine bu araçlara gereksinim duyarsınız. Burada bahsedeceğimiz hassas ölçü aleti, uygun maliyetli olmalarına ek, geniş bir uygulama alanına sahiptir. Doğru kullanıldıklarında ise oldukça hassas sonuçlar verirler. Bu makalede uygun fiyatlı 10 boyut inceleme aracını sizler için masaya yatırdık.

• Optik Karşılaştırıcı:

  Boyut ölçümlerini gerçekleştirmek ve denetim protokollerini tamamlamak için parçaların büyütülmüş görüntülerini yansıtma prensibiyle çalışır. Bu ölçü aleti, parçanın görüntüsünü, aydınlatma kaynakları, lensler ve aynalar kullanarak, iki boyutlu ölçüm yapacak şekilde büyütür. Elde edilen görüntü, parçanın boyutlarının ve geometrisinin teknik gereksinimler dahilinde olup olmadığını değerlendirmek için kullanıcının inceleyebileceği bir ekrana yansıtır. Optik karıştırıcılar, endüstride neredeyse bir asırdır varlıklarını sürdürüyorlar. Gelişmiş sürümleribu özellikleri karşılamaktadır. Fakat klasik optik karşılaştırıcılar dijital veri üretme yeteneğine sahip değildir.

Mikrometre

• Mikrometreler:

Bir hedefin boyutunu çevreleyerek ölçmek gerektiğinde kullanacağınız araç bir mikrometredir. Bazı modeller 1 μm’lik birimlerde ölçüm yapabilme yeteneğine sahiptir. Mikrometre terimi genellikle dış mikrometreleri ifade etmektedir. Ayrıca farklı ölçüm uygulamaları için çeşitli mikrometre türlerinden de bahsedebiliriz. Örnek olarak iç mikrometreler, delik mikrometreleri, boru mikrometreleri ve derinlik mikrometreleri gösterilmektedir. Yıllar içerisinde gelişerek dijital sürümleri üretilen mikrometreler, son derece popüler araçlar haline geldiler. Metrik ve Emperyal ölçü birimleri ile ölçüm yapabilen türleri de mevcuttur. Emperyal ölçüm yapan türler geleneksel ölçüm sistemleri için derecelendirilmiş bir mil üzerinde inç başına 40 dişe sahiptir. Bu sayede bir turu eksenel olarak 0,025 inç, kovan üzerindeki bitişik derecelendirme arasındaki mesafeye eşit olarak ilerletir. Metrik türlerde mil üzerinde milimetre başına iki diş bulunmaktadır. Bu nedenle tam bir devir, milin 0,5 mm bir mesafe hareket etmesini sağlar. Koldaki uzunlamasına çizgi, 1 mm bölmeler ve 0,5 mm alt bölmelere sahiptir.

Dijital Kumpas

• Kumpaslar:

  Kumpaslar, iç ve dış mesafelerin yanı sıra genellikle derinlikleri de yüksek hassasiyetle ölçebilen aletlerdir. Bu ölçü aleti, ölçümleri göstermek için LCD ekrana sahip olan dijital ve kadranlı türleri barındırır. Bu cihazların önceki sürümleri, emperyal ya da metrik ölçeğin dikkatli incelenerek okunmasını gerektiriyordu. Dolayısıyla küçük ölçeği okuyabilmek için çok iyi bir görüş ya da büyüteç kullanılması gerekti. Geleneksel sürümler, dijital sürümlerin aksine harici bir güç kaynağına gereksinim duymadan ölçüm yapabildikleri için hala satın alınabilir ve popüler olmaya devam etmektedir. Dijital kumpaslar, ölçümün görüntülenme kolaylığı nedeniyle kullanımı kolaydır. Ayrıca, inç/mm düğmesi aracılığı ile ölçüm metrik ya da Emperyal olarak gerçekleştirir.

Mastar Bloklar

• Mastar Blokları:

Mastar blokları, hassas uzunluklar üretmek için kullanılan bir sistemdir. Her mastar bloğu, belirli bir kalınlığa göre hassas bir şekilde taşlanmış metal ya da seramik bir bloktan oluşur. Mastar blokları, set içerisinde farklı standart uzunluklara sahip bloklar halinde mevcuttur.

Delik Mastarı

• Delik mastarları:

Delik mastarlar, delinmiş delikleri ölçmek için kullanılan aletlere denir. Bir deliği hızlı bir şekilde geçer – geçmez prensibi ile ölçmek için genellikle kombinasyon olarak kullanılırlar. Ayrıca, derin bir deliğin düzlüğünü ölçmek için de kullanışlı araçlardır. Delik mastarları, parçaların farklı süreçler ve farklı kalite süreçlerinin de kilit bir parçasıdır. Geleneksel anlamda bir boyut ya da gerçek bir ölçüm yapmazlar ancak, deliğin kabul edilebilir ya da kabul edilemez olduğunu belirlemenizi sağlamaktadır.

• Diş Ölçerler:

Bir kol ve dişli mastar elemanından oluşan, tek ya da çift uca sahip iç dişe sahiptir. Dişli “git” mastarı, parçanın minimum ana çapı ve minimum hatve çapı boyutunu kontrol eder. Ek olarak “gitmez” mastarların dişleri, deliğin maksimum hatve çapı boyutunu aşıp aşmadığını kontrol eder. Bu doğrulama işlemi, geçer diş ölçerlere kısıt getirmeden tüm derinliğine kadar diş geçirerek ve ardından geçmez mastarın kabul edilmemesi şeklinde gerçekleşir.

• Granit Muayene Masası:

Hassas muayene, işaretleme ve takım kurulumu için ana yatay referans olarak kullanılmaktadır. Genellikle parça üzerinde yapılan ölçümlerde bir temel olarak kullanabilirsiniz. Bu nedenle, birincil yüzeyi son derece düz şekilde işlenmiştir. Muayene masası, endüstrilerde yaygın olarak kullanılır. Ayrıca koordinat ölçüm makinesi (CMM), hassas optik montaj ya da yüksek hassasiyetli bilimsel ve endüstriyel makinelerde entegre olabilmesini sağlayan montaj noktaları bulunmaktadır. Genellikle kare ya da dikdörtgen olan plakalar, gerektiğinde herhangi bir şekilde kesilir.

• Yükseklikölçer:

Bir yükseklik ölçer ile nesnelerin yüksekliklerini belirlemek ve üzerinde çalışılacak öğeleri işaretlemek gibi işlemler gerçekleştirilir. Bu ölçü aletleri, dikey mesafeleri ayarlamak ve ölçmek için kullanılırlar. İbre, bir çizici görevi görebilmesi ve parçaları işaretlemeyi kolaylaştırmak için keskinleştirilmiştir. Yükseklikölçerler, çizicinin alt tarafı bir referans kabul edilerek nesnelerin yüksekliğini ölçmek için kullanılmaktadır. Dijital yükseklikölçerler, yüksekliği doğrudan ölçer. Bunun yanı sıra referans yüzey plakası dışındaki yerlerde sıfır konumlarının ayarlanması gibi yeteneklere sahiptir. Ölçüm net bir şekilde görülebildiği için dijital sürümlerin okunması kolaydır. Ayrıca inç/mm düğmesi aracılığı ile metrik ya da Emperyal ölçü birimi kullanılmaktadır. Analog sürümleri, ibreli bir göstergeye sahiptir. Bu üniteler, kolay okumaya izin veren iğne ibreli mekanik bir kadrana sahiptir.

Bu Yazımızı Okumuş Muydunuz? ▶▶▶ Ölçüm Hataları ve Türleri

• Göstergeler:

Küçük mesafeleri doğru bir şekilde ölçmek ya da daha belirgin hale getirmek amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca bunu yaparken büyütme gerçekleştiren araçlara verilen ortak isimdir. Bu ismi, kullanıcının çıplak gözle ayırt edemediği küçük mesafe ölçümleri kullanıcıya gösterme konseptinden gelir. İşlenmiş parçaların muayene sürecinde ve küçük ölçümlerin kaydedilmesi ya da belirtilmesi gereken durumlarda toleranstaki değişim bu araçlarla kontrol edilmektedir. Göstergeler genellikle yükseklikölçerlerle birlikte kullanılan araçlardır.

• 1-2-3 Blokları:

Frezeleme gibi işleme alanlarında kuruluma yardımcı olan araçlara denir. 1-2-3 blokları; kalınlık, genişlik, uzunluk ölçülerinde sertleştirilmiş çelikten üretilmiş yaygın bir kurulum aracıdır. Her bir blok, kurulumda incelik dikkate alınmaksızın fiili kurulum standartlarını sağlamak adına 0,0002” (5µm) boyuta ve ortogonal geometriye göre taşlanır. Üzerlerinde delikler bulunmaktadır. Benzer şekilde işlev gören daha büyük bloklara ise 2-4-6 blokları denir.