Sürmeli (verniyerli) kumpaslar ayrıca mekanik kumpas olarak da bilinmektedir. Tesviye atölyelerinde ve makine üretimi gibi alanlarda en yaygın kullanılan uzunluk ölçüm aletlerindendir. Dolayısıyla bu kumpaslar, dış çap, iç çap, derinlik, kanal gibi farklı ölçümleri yapmak için kullanılmaktadır. Sürmeli kumpaslar, ölçü cetvellerine kıyasla daha yüksek hassasiyete sahip ölçüm aletleridir. Bu kumpasların hassasiyetleri mm’nin onda, yirmide ve ellide birine kadar ulaşabilmektedir. Sürmeli kumpaslar, sabit çene ve hareketli çene kombinasyonuyla uzunluk ve boy ölçümlerini gerçekleştirir. Aynı zamanda dış çap ölçümleri için kalınlık ölçeği kullanılırken, kılıç yardımıyla derinlik ölçümleri yapılmaktadır. Ayrıca iç çap ölçümleri için ise sabit iç çene ve hareketli iç çene kullanılır. Sürmeli kumpaslar, hassas ölçümler yapabilme yetenekleri ve farklı ölçüm alanlarına uyum sağlama özellikleriyle bilinmektedir. Bu nedenle, endüstriyel uygulamalarda yaygın olarak tercih edilen bir ölçüm aletidir.

Yazının devamında kumpasları nasıl okuyabileceğinizden bahsetmeden önce gelin kumpası oluşturan ana bileşenleri anlayalım.

Kumpas Nedir?

Ana Gövde: Metrik ve inç cetveli üzerinde bulunduran, kumpasın ana parçasıdır.

İç Çene (Horoz): Bütün iç çap ölçümleri bu bileşenin yardımıyla yapılmaktadır. Dolayısıyla bu çenelerden biri gövdeye bağlı sabit bir şekilde dururken, diğeri sürgünün (verniyer) üzerinde bulunmaktadır.

Dış Çene: Adından da anlaşılacağı gibi dış çap ölçümlerini yapmamıza yardımcı olur. Mekanizma aynı iç çenede olduğu gibidir. Bir adet çene gövdeye sabit diğeri verniyer üzerinde hareketlidir.

Sürgü: Kumpas üzerindeki hareketli bileşendir. Alınan ölçülerde virgülden sonraki değeri verir.

Sabitleme Vidası (Kilit): Ölçü alındıktan sonra sıkılır ve ölçüm aralığı sabitlenmiş olmaktadır. Ölçtüğünüz nesneyi çenelerden dışarı çıkartsanız bile almış olduğunuz ölçü sabit kalacağı için okumanıza olanak sağlar. Kayma gibi hataları minimize eder.

Kılıç: Kanalların, deliklerin derinliğini ölçebilmeyi sağlar.

Kumpas Çeşitleri Neler?

Kumpas Hassasiyet Aralıkları

Kumpaslar kaç cm ölçer? En iyi kumpas nasıl seçilmektedir? Bu sorular ile sıklıkla karşılaşılmakta ancak bu soruları cevaplamadan önce konuyu daha detaylı bir şekilde anlamakta fayda var. Kumpaslar piyasada 1/10, 1/20 ve 1/50 ölçüm hassasiyetlerinde bulunmaktadır. Kısaca açıklamak gerekirse; 1/10 değerinde olan bir kumpas virgülden sonra 0,1mm hassasiyet değerini sağlar, 1/20 hassasiyetine sahip bir kumpas virgülden sonra 0,05mm değerini verirken 1/50 hassasiyetine sahip kumpaslar ise virgülden sonra 0,02mm değerini verir. Eğer işiniz için 0,02mm den daha hassas bir ölçüme ihtiyaç duyuyorsanız mikrometre kullanmayı göz önünde bulundurabilirsiniz.

1/10 hassasiyetli kumpaslar için:

Bu kumpaslarda verniyer üzeri 10 eşit parçaya bölünmüştür ve hassasiyeti 0,1mm olarak ayarlanmıştır. Ayrıca sürgünün (Verniyer) üzerinde bulunan iki çizgi arasındaki mesafe: 9/10 = 0,9mm dolayısıyla kumpas hassasiyeti 0,1 mm’dir.

1/20 hassasiyetli kumpaslar için:

Bu kumpaslarda verniyer üzeri 20 eşit parçaya bölünmüştür ve hassasiyeti 0,05mm’dir. Sürgünün (Verniyer) üzerinde bulunan iki çizgi arasındaki mesafe; 19/20 = 0,95 mm dolayısıyla kumpas hassasiyeti 0,05 mm’dir

1/50 hassasiyetli kumpaslar için;

Bu kumpaslarda verniyer üzeri 50 eşit parçaya bölünmüştür ve hassasiyeti 1 – 0,98 = 0,02mm’dir.

(Daha detaylı incelemek için aşağıda bulunan görsele bakabilirsiniz)

Kumpaslar Nasıl Okunur?

Kumpas fiyatları ve çeşitlerini incelemeye geçmeden önce size uygun en iyi kumpası seçmek için ilk olarak istediğiniz hassasiyet aralığına karar vermeniz gerekmektedir. Ancak ardından güvendiğiniz ve piyasadan bildiğiniz bir markaya yönelebilirsiniz. Ek olarak aldığınız kumpasın söylenilen ölçüm aralıklarını sağlayıp sağlayamadığını akredite edilmiş bir laboratuvar tarafından gerekli sertifikasyon işlemlerini yaptırıp emin olmanız gerekmektedir.

Talaşlı İmalat ve Ürün Çeşitlerimiz Hakkında Detaylı Bilgi için Bizimle İletişime Geçin!