Makine ile işleme süreçlerinde gerçekleştirilen farklı işlem türleri, çeşitli tiplerde takım gereksinimine sahiptir.

Torna Takımı Çeşitleri

Torna takımları kullanım şekillerine göre ve besleme şekline göre kategorize edilmektedirler.

1. Kullanım şekline göre,
2. Besleme şekline göre

A)     Takımın Kullanım Yöntemine Göre

Bu kategoride yer alan 11 ayrı takımdan bahsetmek mümkündür. Bu takımlar;

Kullanım Alnlarına Göre Torna Takımları

• Diş Kesme Takımları

Karbür diş açma aleti olarak da bilinen diş kesme takımları, farklı materyallere diş açmak için atölyelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kendi içinde iki türe ayrılırlar;

• Vida dişi takımları: Bu tür takımlar ayrıca dış diş açma takımları olarak da adlandırılmaktadır. Ayrıca parçanın dış yüzeyine diş açmak için kullanılan takımlardır.
• Dişi diş takımları: Parça yüzeyinde yer alan deliklerin iç yüzeyine diş açmak için kullanılan takımlardır.

Pah Kırma Takımları

Pah kırma takımları, cıvata üzerinde oluk ya da eğim tasarlamak için kullanılan takımlardır. Dolayısıyla bu takımlar, parça köşesini pahlamak için kullanılırlar ve eğer çok sayıda pah kırma işleminin gerçekleştirilmesi gerekiyorsa, yan kesme açılı kenara sahip özel pah kırma takımları tercih edilmektedir.

Torna Takımları

Torna takımları, bir torna tezgahına bağlanan nesnelerin dış çapını kesmek ya da bitirmek için kullanılan takımlardır. Ek olarak, temelde silindirik parçalar üretmek için kullanılırlar.

Torna takımları temel iki türe ayrılmaktadır.

• Kaba Torna Takımı:

  Minimum sürede büyük miktarda malzeme çıkarılması gerektiğinde tercih edilen kaba torna takımları, sahip oldukları net kesme açısı sayesinde maksimum kesme basıncına karşı dayanıklıdırlar.

• Finiş Torna Takımı:

  Bu takım türü, üretilen parçanın son yüzey işlemini gerçekleştirir. Dolayısıyla bu nedenle az miktarda malzeme kaldıracak şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca kesme açısı da pürüzsüz ve kesin bir yüzey elde edilebilmesi için taşlanmıştır.

  Kanal Açma Takımları

Bir koni, silindir ya da parçanın bir yüzeyinde belirli bir derinliğe sahip dar bir oyuk açılması gerektiğinde kanal açma takımları kullanılır. Ek olarak takımın geometrisine bağlı olarak kesilecek oluklar kare ya da yuvarlak olabilmektedir.

Alın Takımları

Alın takımları, parçanın dönme eksenine dik konumda olan düzlem yüzeyini kesmek için kullanılan takımlardır. Ayrıca makine taşıyıcısına sabitlenmiş bir takım tutucuya bağlanan alet torna eksenine diklik sağlayarak parçanın boyunu kısaltmak için kullanılabilir. Ayrıca dikkat edilmesi gereken bir husus, kesici kenarın parça merkezi ile aynı yüksekliğe ayarlanması gerektiğidir.

CNC Tornalama İşlemi Nedir

• Düz Havşa Takımları

Havşa takımları, bir vida ya da lokma başlı cıvata başının konumlandırılması ve ölçülendirilmesi için kullanılan takımlardır. Ek olarak farklı görevler için iki farklı yarı çap ile üretilirler. Ek olarak ilgili görevler, önceden delinmiş bir delik üzerinde işlem yapmak ya da parça yüzeyinde yeni bir delik oluşturma görevlerini içermektedir. Ayrıca bu takımın sahip olduğu kesici kenar netliği o kadar yüksektir ki, işleme sonrası bir omuz oluşmasına neden olur.

• Şekillendirme Takımları

Şekillendirme takımları, parçanın sahip olduğu şekilsel özellikleri işlemek için kullanılan takımlardır. Dolayısıyla bu tür takımları tutmak için özel tipte tutucular tercih edilmelidir. Şekillendirme takımları ile iç radyus işleme, dış radyus işleme ve benzer işlemler gerçekleştirilmektedir.

• Delik İşleme Takımları

Sol yönlü dış torna takımları ile neredeyse aynı görünüme sahip olan delik işleme takımları, delik çaplarının genişletilmesi için kullanılmaktadır. Ayrıca delme çubuğu, takım ucunu taşımak için delikli, yumuşak bir çelikten yapılmıştır ve takım alyan vidası ile sabitlenmiştir. Bu haliyle, takımın kesme kenarı ile çubuk merkezi arasındaki fark, elde edilecek delik çapı olarak kabul edilir. Ayrıca takım, bir uçtan bir uca delik geçişi için çubuk merkez hattına dik vaziyette yerleştirilmektedir.

CNC Tornalama Aletleri ve Tornalama İşlemi

• Rayba Takımları

Hali hazırda delinmiş bir deliği bitirme ve boyutlandırma sürecinde kullanılan takımlara rayba takımları denmektedir.

• Alttan Kesme Takımları

Alttan kesme takımları, kanal açma takımları ile benzer özelliklere sahiptir ve deliğin ucundan sabit bir mesafede büyük delikler açmak için kullanılmaktadır.

• Delme takımları

Delme takımları, torna işlerinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Temel olarak bir delme takımı silindirik delikler açmak için kullanılmaktadır. Ayrıca aynaya sabitlenen ve döndürülen parçaya beslenen delme takımı, hareketin sonunda belirlenen çap ve derinlikte silindirik bir delik oluşturur. Dolayısıyla bu ilerleyiş yalnızca düzenli şekle sahip parçalar için geçerlidir.

B) Besleme Şekline Göre

Besleme şekline göre takımları üç kategoriye ayırmak mümkündür;

• Yuvarlak Uçlu Takımlar

Yuvarlak uçlu takımlar, genel olarak tornalama işlemlerinin bitirme aşamasında kullanılan takımlardır. Ayrıca bu tür kesici takımların ters yönde kesme yapacak yan ya da arka kesme kenarları yoktur.

• Sağ Yönlü Takım

Yalnızca sağdan sola doğru hareket ettirildiğinde kesen takımlara sağ yönlü takımlar denir.

• Sol Yönlü Takım

Yalnızca soldan sağa hareket ettirildiğinde kesme işlemi yapan takımlara sol yönlü takımlar denir.