Kumpaslar bir operatörün olmazsa olmazıdır. Mikrometre kadar kesin ve hatasız sonuçlar vermese de, kullanım kolaylığı ve hızlıca ölçü alabilme pratikliği sayesinde çoğu işlemin hızlanmasına yardımcı olurlar.

Verniyerli Kumpas Nedir?

Bu aletler; montajcılar, işleme operatörleri, kalite kontrol ve diğer personeller için oldukça yaygın bir ölçüm aracıdır. Verniyerli kumpaslar, talaşlı imalatta sıklıkla tercih edilmektedir. Verniyerli kumpaslar, nesnelerin uzunluğunu, genişliğini, yüksekliğini ve derinliğini, ayrıca halkaların iç ve dış çapını ölçmektedir. Genellikle bu kumpasların doğruluğu 0.02mm’dir, elbette ahşap işlerinde de kullanılmaktadır. Ayrıca ahşap işçiliği için gereken doğruluk sadece 1mm’dir. Bu nedenle fazla hassas olması gerekmez.

Verniyerli Kumpasların Çalışma Prensibi

Ölçüm prensibi, ana cetvelde bir ölçek bulunması ve verniyer cetvelinde de bir ölçek bulunması temeline dayanır. Ana cetveldeki ölçek, ölçülen nesnenin tam sayı değerini göstermek için kullanılmaktadır.  Verniyer cetvelindeki ölçek ise, ölçülen nesnenin ondalık kısmını göstermek için kullanılmaktadır. Tam sayı ve ondalık kısmı ekledikten sonra, ölçülen nesnenin ölçüm değeri elde edilmektedir.

Verniyerli Kumpaslar Nasıl Çalışır?

Verniyerli kumpas, farklı ölçek hizalamalarını kolayca tanımlanabilir hale getirmek için okumaları büyütmek için türev almayı kullanır. Böylece yüksek hassasiyetli ölçüm elde edilir. Verniyerli kumpaslar, basit yapısı, kullanım kolaylığı ve belirli ölçüm hassasiyeti nedeniyle endüstride önemli bir ölçüm aracı haline gelmiştir. Ek olarak bu aletler;  uzunluk, derinlik ve iç ve dış çapları farklı kullanım şekillerinde ölçmektedir.

Verniyerli Kumpasların Anatomisi

Verniyerli kumpas, temel olarak iki ana parçadan oluşur. Bunlardan biri ana cetvel, diğeri ise ana cetvel boyunca ileri geri kayabilen verniyer cetvelidir. Ana cetvel ve verniyer cetveli iç ve dış ölçüm çenelerini oluşturur. İç ölçüm çenesinin işlevi, boru ağzının iç çapını ve oluk genişliğini ölçmektir. Dış ölçüm çenesinin işlevi, borunun dış çapını ve işlenmiş nesnenin kalınlığını ölçmektir. Aynı zamanda, verniyer kumpasın kuyruğunda kuyruk şeklinde bir parça bulunmaktadır. Buna derinlik ölçer veya kılıç denir. Bu derinlik ölçeri, oluğun derinliğini veya borunun derinliğini ölçmek için kullanılmaktadır.

Kumpaslar Nerelerde Kullanılır?

Kumpas Çeşitleri

• Kumpaslar genellikle üç ana türe ayrılmaktadır. Bunlar; verniyerli kumpaslar, kadranlı kumpaslar ve dijital kumpaslar.
• Kumpas şekli üçe ayrılmaktadır. Bunlar; M tipi, C (CM) tipi ve CN tipi.
• Kumpasın gösterim modu ise üçe ayrılmaktadır. Bunlar; imleç tipi, şerit ölçüm tipi ve dijital ekran tipi.

Verniyerli Kumpasın İşlevi

Dış çap ölçümleri:

İş parçasının kalınlığını ve iş parçasının dış genişliğini ölçer.

İç çap ölçümleri:

İş parçasının iç genişliğini ölçer.

Derinlik ölçümleri:

İş parçasının derinliğini ölçer.

Verniyerli Kumpasın Ölçüm Metodu

• İş parçasının boyutları ana cetvelin ve alt cetvelin ölçeği ile ölçülmektedir.
• Ölçüm yaparken fazla ölçme kuvveti kullanmamalısınız.
• Ölçeği okurken, hata yapmamak için ölçeği önden okumalısınız.
• Dış yüzeyi ölçerken, iş parçasını ana cetvelin köküne yakın tutun.
• İç yüzeyi ölçerken, iç çenenin iş parçasının iç kısmına paralel ve yakın olması gerekir. Böylece en iyi ölçüm pozisyonu elde edilmektedir.
• Derinliği ölçmek için, ölçüm çubuğunu ölçüm yüzeyine dik bir şekilde yerleştirin ve derinlik mesafesini ölçün.

Kumpasları Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Verniyer Ölçeği Okuma Metodu

1. İlk olarak, verniyerli kumpasın dış ölçüm yüzeylerini birbirine yaklaştırarak sıfır pozisyonunu bulun. Ana cetvelin sıfır ölçeği çizgisini verniyer ölçeğinin sıfır ölçeği çizgisi ile hizalayın.
2. Daha sonra, ana cetvelin ölçek değerini okuyun.
3. İkincil cetvel ve ana cetvelin örtüşen ölçeklerine bakın.
4. Ana cetvel ve ikincil cetvelin değerlerini toplayarak ölçüm sonucunun değerini elde edin.

Bu Yazımızı Okumuş Muydunuz▶▶▶▶  Mikrometre Nasıl Okunur?

Verniyerli Kumpasları Kullanırken Dikkat Etmeniz Gerekenler

• Kumpası kullanmadan önce, temiz, yumuşak bir bez kullanarak yavaşça silin. Kullanmadan önce tozu veya kirleri silin. Dış ölçüm çenesini bez veya kağıt havlu ile temizleyin.
• Kumpasları düşürmek veya çarpmaktan kaçının.
• Kumpasın ucu oldukça keskin olduğundan, işlem sırasında yaralanmayı önlemek için dikkatli kullanın.
• Kumpasın kök veya uç kısmıyla ölçüm yaparken özellikle fazla kuvvet uygulamamaya dikkat edin. Çünkü bu okuma hatalarına neden olmaktadır.
• Kullanımdan sonra su veya yağı silin ve depolamadan önce pas önleyici bir yağ tabakası uygulayın. Su geçirmez kumpasın gövdesi paslanmaya yatkın olmaktadır.
• Doğrudan güneş ışığından, yüksek sıcaklıktan, düşük sıcaklıktan ve yüksek nemli ortamlarda saklamaktan kaçının.