Çıkarmalı İşleme Nedir?

İşleme veya metal kesme, istenmeyen malzemenin iş parçasından çıkarılması amacıyla kullanılan çıkarmalı imalat sürecidir. Boyutsal doğrulukla toleransı arttırmak için uygulanır. Yüzyıllar boyunca, çeşitli işleme yöntemleri, sayısız malzemenin daha verimli şekilde işlenmesi için geliştirilmiştir. Bu süreçler genel olarak geleneksel işleme süreçleri, aşındırıcı bitirme süreçleri ve geleneksel olmayan işleme süreçleri olarak sınıflandırılmaktadır. Geleneksel işleme, tanım gereği, önceden şekillendirilmiş bir bloktan fazla malzemenin talaş halinde kesici bir takım kullanılarak kesildiği bir imalat sürecidir. Amaçlanan şekli, boyutu ve yüzeyi sağlamak için kullanılmaktadır. Torna, diş açma, tarama, merkezleme, delme, delik büyütme, diş açma, şekillendirme, oluk açma, frezeleme, yüzey düzeltme, gibi işleme operasyonları geleneksel işleme örnekleridir.

Çıkarmalı İşleme Nedir?

Tornalama İşlemi

Tornalama ve frezeleme her ikisi de geleneksel işleme operasyonları olarak kabul edilmektedir. Ancak her birinin farklı yetenekleri vardır. Dolayısıyla iş parçasından malzeme çıkararak farklı özelliklerin ve geometrilerin imalatında uygunlardır. Tornalama, silindirik veya konik yüzeylerin oluşturulması için yaygın olarak kullanılmaktadır. Burada ön işlenmiş ham malzeme herhangi bir şekle sahip olmaktadır. Bir tek kesici uç tornalama takımı kullanılarak malzemenin ince bir tabakası, sürekli veya süreksiz talaşlar şeklinde kesilmektedir. Bu işlem, torna olarak adlandırılan bilinen ve çok yönlü bir makine aracı üzerinde gerçekleştirilmektedir. İşlenen özelliklere bağlı olarak, tornalama düz tornalama, konik tornalama, iç tornalama vb. şeklinde alt gruplara ayrılmaktadır. Ancak tüm durumlarda oluşturulan yüzey silindirik veya koniktir.

Metal İşleme Süreci Nasıl İşler?

Frezeleme İşlemi

Frezeleme de tornalama gibi bir işleme operasyonudur. Ancak  işlem tekniği, kabiliyeti ve oluşturduğu özellik şekli tornalamaya göre farklılık gösterir. Tornalama silindirik veya konik yüzeyler oluştururken, frezeleme düz veya şekillendirilmiş yüzeyler oluşturmak için kullanışlıdır. Birden çok kesici kenarı içeren çok noktalı bir kesici takım kullanılmaktadır. Bu nedenle frezeleme daha hızlı bir işlemdir ve daha yüksek verimlilik sağlar. İşlem, yatay veya dikey mil ile donatılmış bir frezeleme makinesinde gerçekleştirilmektedir. Oluşturulan özelliklere ve tekniklere bağlı olarak frezeleme, yüz frezeleme, yan frezeleme, uç frezeleme vb. şeklinde alt gruplara ayrılmaktadır.

Frezeleme İşlemi Nedir?

Tornalama ile Frezeleme Arasındaki Farklar Nelerdir?

Oluşturulan Yüzey ve Özellik

Tornalama, şekilden bağımsız olarak çoğunlukla silindirik veya konik yüzeylerin oluşturulması için kullanılmaktadır. Bu işlemle oluşturulan herhangi bir özellik dönel simetriye sahip olması gerekmektedir. Genellikle silindirik veya konik miller, adımlı miller, konik objeler, iç deliklerin çapının arttırılması, silindirik olukların kesimi vb. gibi eksen simetrik parçaların imalatında kullanılmaktadır. Buna karşılık frezeleme, düz yüzeyleri herhangi bir yönelime sahip olacak şekilde oluşturmak ve kontur yüzeyleri oluşturmak için kullanılmaktadır. Kanallar, yuvalar, anahtar delikleri, cepler, duvarlar vb. gibi özellikler frezelemede sıkça uygulanan özellikleri oluşturmaktadır.

Tornalama ile Frezeleme İşlemi Arasındaki Farklar

İşlem için Kullanılan Makine Araçları ve Takımları

Metal kesme alanında, makine aracı, iş parçasına ve/veya kesiciye gerekli tüm hareketleri ileten ve bunları monte etmek için olanaklar sağlayan belirli bir makine kategorisidir. Farklı işleme operasyonları farklı makine takımlarıyla gerçekleştirilmektedir. Ancak bazı makine takımları benzer işlemleri gerçekleştirmek için de uygundur. Tornalama, torna adı verilen çok yönlü bir makine aracında gerçekleştirilmektedir. Bu, genellikle yatay eksende çalışan bir makine aracıdır. Ancak özellikle masa üstü olan dikey eksenli torna da mevcuttur. Frezeleme ise frezeleme makinesinde gerçekleştirilir ve bu makine, dikey eksene veya yatay eksene sahip olmaktadır.

Tek Noktalı ve Çok Noktalı Kesici

Kesici bir takım, işleme sırasında malzemenin kaldırılmasında rol alan yalnızca bir veya daha fazla sayıda aktif kesici kenar içermektedir. Kesici kenar sayısına bağlı olarak, kesiciler tek noktalı veya çok noktalı kesiciler olarak sınıflandırılmaktadır. Tornalama işlemi, tek noktalı bir kesici olan TPNK (tek noktalı torna takımı) kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle yalnızca bir adet ana kesici kenar aktif bir şekilde malzeme kesme veya kaldırma işlemine katılmaktadır. Buna karşılık, bir frezeleme takımı 2 ila 150 kesici kenar içermektedir. Bu bazı durumlarda daha fazladır.

Tornalama İşleminde Kullanılan Kesici Takımlar Nelerdir?

Kesme Hareketi ve İlerleme Hareketi

İş parçası ve kesici arasında iki göreceli hareket vardır. Bunların eşzamanlı etkisi, iş malzemesinden bir tabakanın kesilmesine neden olur. Bu iki hareket, çoğu kesme gücünün absorbe edildiği asıl hareketler olarak adlandırılmaktadır. Ancak, üretilecek özellik veya yüzeye bağlı olarak başka ikincil hareketler de bulunur. Makine aracının iş parçasıyla kesici arasında istenen yönde ve önceden belirlenmiş bir hızda göreceli hareketleri sağlamak işlevidir. Tornalamada, iş parçasının sabit bir kesme hızında dönmesi aslında gerekli kesme hareketini sağlar. Kesici takımın sabit bir hızda hareket ettirilmesi ise gerekli ilerleme hareketini sağlamaktadır. Frezelemede ise tam tersi geçerlidir. Kesme hareketi, kesicinin sabit bir devir hızında dönmesiyle sağlanırken, ilerleme hareketi, iş masasının hareket ettirilmesiyle sağlanır.

Talaşlı İmalat Hakkında Daha Detaylı Bilgi Almak için Bizimle İletişime Geçin!

Sürekli ve Kesintisiz kesme /Buna Karşılık Çıkan Talaşlar

Tornalama işlemi sırasında kesici sürekli olarak iş parçasıyla yakın temas halinde kalmaktadır. Bu nedenle sürekli talaşlar oluşur. Talaş tipi birçok öngörülebilir ve öngörülemeyen faktöre bağlıdır. Ancak tornalama uygun kesme koşullarında sürekli talaşlar oluşturma yeteneğine sahiptir. Frezeleme doğal olarak kesintili talaşlar oluşturmaktadır. Çünkü tek bir kesici kenar iş parçasıyla sürekli temas halinde kalmamaktadır. Bunun yerine kesici kenarlar işlem boyunca tekrar tekrar temas eder ve ayrılmaktadır.

Frezeleme İşleminde Kullanılan Takımlar Nelerdir?

Talaş Yükü ve Üretkenlik Sorunları

Herhangi bir anda kesici takımın ilerisindeki iş malzemesi alanı talaş yükü olarak adlandırılmaktadır. Bu, malzeme kaldırma hızıyla (MRR) orantılıdır. Frezelemede, her devirde daha fazla sayıda kesici kenarın katılımı nedeniyle daha yüksek bir talaş yükü kullanılmaktadır. Çünkü tüm talaş yükü tüm kesici kenarlar arasında eşit olarak bölünecektir. Bu nedenle daha yüksek kesme parametreleri, özellikle ilerleme ve kesme derinliği, tek bir geçişte kullanılmaktadır. Belirli bir zamanda daha büyük bir malzeme hacmi çıkarılmaktadır. Tornalamada, kesme parametre değerleri belirli bir düzeyden sonra arttırılamaz. Çünkü takım arızası, deformasyonu gibi sonuçlar oluşmaktadır. Bu nedenle, büyük miktarda malzeme kaldırma işlemi öncelikli olduğunda frezeleme, tornalamaya kıyasla oldukça üretken bir yöntemdir.